Năm 2024 ghi nhận những diễn biến trái ngược trên thị trường hàng hóa toàn cầu. Trong khi nhóm nông sản và kim loại quý bứt phá mạnh mẽ, thì nhóm năng lượng và kim loại công nghiệp lại gây thất vọng. Nổi bật nhất là cà phê, khi vượt qua hơn 20 mặt hàng để trở thành “ngôi sao sáng” của năm.
Giá cà phê arabica tăng ấn tượng tới 70% so với cùng kỳ năm ngoái, trở thành mặt hàng tăng giá mạnh nhất trong năm 2024. Nguyên nhân chủ yếu đến từ thời tiết cực đoan tại hai quốc gia xuất khẩu cà phê hàng đầu là Brazil và Việt Nam.
Brazil đối mặt với đợt hạn hán nghiêm trọng nhất trong 70 năm qua, trong khi Việt Nam hứng chịu tình trạng khô hạn đan xen với mưa lớn. Theo số liệu thống kê, xuất khẩu cà phê của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm đã giảm 11,4% xuống còn 893.820 tấn, làm dấy lên lo ngại về nguồn cung trong năm 2025.
Trái ngược với cà phê, lithium trở thành mặt hàng có hiệu suất kém nhất năm 2024. Giá lithium hydroxide trên sàn COMEX lao dốc 42,3% so với cùng kỳ năm trước, phản ánh tình trạng dư cung khi công suất sản xuất tăng nhanh trong bối cảnh nhu cầu từ thị trường xe điện đang chững lại.
Trên thị trường kim loại quý, vàng tiếp tục khẳng định vai trò là kênh trú ẩn an toàn, với giá liên tục lập đỉnh mới trong năm 2024. Cả năm, giá vàng thế giới tăng gần 30%, thiết lập hơn 40 mức cao kỷ lục, có thời điểm vượt ngưỡng 2.800 USD/ounce.
Chuyên gia Kar Yong Ang từ Octa Broker nhận định, ba yếu tố chính thúc đẩy đà tăng của vàng gồm: (1) nhu cầu trú ẩn tăng mạnh do căng thẳng địa chính trị leo thang, (2) dòng tiền đầu tư đổ vào khi chính sách tiền tệ toàn cầu bớt thắt chặt, và (3) nhu cầu mua vàng từ các ngân hàng trung ương trong xu hướng phi đô la hóa. Bạc cũng ghi nhận mức tăng ấn tượng 28,6% trong năm qua.
Trong khi đó, thị trường dầu thô lại đi ngược kỳ vọng khi giá giảm so với năm trước, bất chấp căng thẳng địa chính trị gia tăng. Nguyên nhân chủ yếu là do các nước ngoài OPEC, đặc biệt là Mỹ, tăng mạnh sản lượng; đồng thời, kinh tế Trung Quốc – quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới – có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại.
Nhìn về năm 2025, các chuyên gia đều tỏ ra lạc quan với triển vọng của nhóm kim loại cơ bản và kim loại quý. Ông Ajay Kedia, Giám đốc Kedia Commodities nhận định: “2025 sẽ là một năm đầy hứa hẹn”, với động lực chính đến từ việc các ngân hàng trung ương bắt đầu cắt giảm lãi suất – yếu tố hỗ trợ cho giá đồng, kẽm và nhôm.
Riêng với vàng, ông Amit Goel – đồng sáng lập PACE 360 – dự báo kim loại quý này sẽ có một đợt tăng mạnh trong nửa cuối năm 2025. “Môi trường vĩ mô đang trở nên tích cực hơn rất nhiều,” ông phân tích, đồng thời chỉ ra ba yếu tố then chốt: chỉ số đồng USD có thể giảm trong quý 1/2025, lãi suất trái phiếu Mỹ đang tiệm cận đỉnh, và đồng Yên Nhật đang tiến gần vùng đáy lịch sử.
Dù triển vọng khá tích cực, giới phân tích cũng cảnh báo về những rủi ro địa chính trị và kinh tế vĩ mô có thể ảnh hưởng đến thị trường hàng hóa trong năm tới. Các xung đột tại Ukraine, Trung Đông hay khả năng ông Donald Trump quay lại chính trường Mỹ được đánh giá là những biến số lớn, có thể làm đảo chiều chu kỳ tiêu thụ hàng hóa toàn cầu.
Tiếng Việt
English
