Nga và Serbia đang xúc tiến các kế hoạch xây dựng đường ống dẫn khí đốt và dầu mỏ mới, mở ra kênh cung ứng chiến lược cho khu vực Đông Nam Âu và một số quốc gia EU, trong bối cảnh Ukraine từ chối vận chuyển khí đốt Nga qua lãnh thổ của mình.
Theo nhật báo Izvestia (Nga) ngày 12/8, hai nước đã tiến hành các cuộc thảo luận tập trung vào các dự án hạ tầng năng lượng quy mô lớn. Những kế hoạch này không chỉ củng cố mối quan hệ song phương trong lĩnh vực năng lượng mà còn mở rộng cơ hội hợp tác với các quốc gia láng giềng như Hungary và Slovakia.
Một trong những dự án đáng chú ý là tuyến ống dẫn dầu nối Serbia với hệ thống Druzhba tại Hungary, dự kiến có công suất vận chuyển 3 triệu tấn dầu/năm. Giới chức Serbia khẳng định cam kết mạnh mẽ với kế hoạch này, thể hiện quyết tâm đa dạng hóa nguồn cung và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Ngoài ra, hai bên cũng xem xét xây dựng đường ống dẫn khí đốt mới từ Serbia sang Hungary. Tuyến này không chỉ phục vụ nhu cầu của Hungary mà còn có thể kết nối và cung cấp cho Slovakia, Áo cùng một số nước EU khác. Bộ Khai khoáng và Năng lượng Serbia cho biết, nước này sẽ tiếp tục nhận khí đốt Nga thông qua tuyến Dòng chảy Balkan – nhánh mở rộng của Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ.
"Serbia kiên định theo đuổi chính sách năng lượng độc lập và sẽ tiếp nhận tối đa khí đốt qua Dòng chảy Balkan trong tương lai," Bộ này nhấn mạnh. Hiện Nga đáp ứng tới 93% nhu cầu khí đốt của Serbia, con số kỷ lục trong năm 2024, cho thấy sự phụ thuộc lớn và nhu cầu hợp tác lâu dài.
Dù mang lại nhiều lợi ích chiến lược, các dự án này cũng đối mặt với rủi ro. Chuyên gia Igor Yushkov (Đại học Tài chính thuộc Chính phủ Liên bang Nga) nhận định, việc xây tuyến ống mới Serbia – Hungary có thể tiềm ẩn nguy cơ đối với Gazprom, đặc biệt khi EU đã đặt mục tiêu chấm dứt nhập khẩu khí đốt Nga vào năm 2027.
Ông cũng cho rằng, hiện công suất vận chuyển của các tuyến hiện có qua Slovakia và Hungary vẫn đáp ứng đủ nhu cầu. Do đó, nâng cấp hạ tầng sẵn có có thể là giải pháp khả thi hơn so với việc đầu tư mới hoàn toàn.
Kế hoạch hợp tác giữa Nga và Serbia phản ánh sự dịch chuyển chiến lược trong chính sách năng lượng, nhằm tránh phụ thuộc vào tuyến vận chuyển qua Ukraine. Nếu thành công, các dự án này sẽ giúp củng cố vị thế của Nga trên bản đồ năng lượng châu Âu và đảm bảo nguồn cung ổn định cho các đối tác khu vực. Tuy nhiên, triển vọng vẫn phụ thuộc lớn vào yếu tố chính trị, kinh tế và diễn biến căng thẳng địa chính trị tại châu Âu.