Starbucks bán 60% cổ phần trong mảng kinh doanh Trung Quốc cho Boyu Capital với trị giá 4 tỷ USD, đánh dấu bước ngoặt chiến lược lớn nhằm củng cố vị thế tại thị trường đang tăng trưởng chậm và cạnh tranh khốc liệt.
Tập đoàn cà phê lớn nhất thế giới Starbucks vừa công bố kế hoạch thành lập liên doanh trị giá 4 tỷ USD với Boyu Capital, một công ty đầu tư tư nhân có trụ sở tại Trung Quốc, để vận hành hệ thống cửa hàng tại thị trường tỷ dân này.
Theo thỏa thuận, Boyu Capital sẽ nắm giữ 60% cổ phần, trong khi Starbucks giữ lại 40% và vẫn duy trì quyền cấp phép thương hiệu, kiểm soát chất lượng cũng như sở hữu trí tuệ. Thương vụ dự kiến hoàn tất vào quý II năm tài khóa 2026, sau khi được các cơ quan quản lý phê duyệt.
Thông qua liên doanh mới, Starbucks định giá tổng hoạt động kinh doanh của mình tại Trung Quốc lên tới hơn 13 tỷ USD, bao gồm phần cổ phần còn lại cùng nguồn thu tương lai từ phí bản quyền thương hiệu. Đây được xem là một trong những động thái chiến lược quan trọng nhất của Starbucks tại châu Á trong thập kỷ qua.
Kể từ khi mở cửa hàng đầu tiên tại Trung Quốc vào năm 1999, Starbucks đã chứng kiến tốc độ tăng trưởng bùng nổ. Đến năm 2015, Trung Quốc trở thành thị trường lớn thứ hai toàn cầu của hãng, chỉ sau Mỹ. Tính đến nay, Starbucks vận hành khoảng 8.000 cửa hàng trên khắp Trung Quốc đại lục, với kế hoạch đầy tham vọng: đạt 20.000 – 30.000 cửa hàng trong tương lai.
Tuy nhiên, những năm gần đây, hành trình này không còn suôn sẻ. Doanh số tại thị trường Trung Quốc liên tục chịu áp lực: ban đầu bởi các đợt phong tỏa vì COVID-19, sau đó là sự trỗi dậy mạnh mẽ của đối thủ nội địa như Luckin Coffee.
Luckin đã vượt Starbucks về số lượng cửa hàng, đồng thời thu hút người tiêu dùng bằng mức giá thấp hơn và chiến lược bản địa hóa linh hoạt hơn. Từ năm 2019 đến 2024, thị phần của Starbucks tại Trung Quốc giảm từ hơn 30% xuống chỉ còn khoảng 14%, theo dữ liệu từ Reuters.
Trong quý IV năm tài khóa 2025, doanh số cùng cửa hàng (same-store sales) của Starbucks tại Trung Quốc tăng nhẹ 2%, nhờ lượng khách tăng 9%. Tuy nhiên, giá trị hóa đơn trung bình lại giảm, do hãng buộc phải đẩy mạnh chiến lược khuyến mãi để giữ khách – một tín hiệu cho thấy biên lợi nhuận đang chịu sức ép.
Quyết định bán cổ phần kiểm soát không đồng nghĩa Starbucks “rút chân” khỏi Trung Quốc. Ngược lại, giới phân tích coi đây là bước đi thực dụng nhằm tái cấu trúc mô hình hoạt động tại một thị trường phức tạp nhưng vẫn đầy tiềm năng.
Boyu Capital – đối tác mới – là một quỹ đầu tư tư nhân hàng đầu của Trung Quốc, từng rót vốn vào nhiều doanh nghiệp tiêu dùng lớn. Với kinh nghiệm sâu rộng về thị trường bản địa, Boyu được kỳ vọng giúp Starbucks mở rộng nhanh hơn tại các thành phố cấp thấp hơn, nơi nhu cầu cà phê đang tăng mạnh nhưng chi phí vận hành thấp hơn.
Molly Liu, Giám đốc điều hành Starbucks Trung Quốc, khẳng định:
“Quan hệ đối tác này giúp Starbucks tận dụng sức mạnh địa phương, đồng thời củng cố vị thế tại thị trường quan trọng bậc nhất của chúng tôi.”
Starbucks cho biết sẽ tiếp tục nắm toàn quyền quản lý thương hiệu, đào tạo, và công thức pha chế – yếu tố cốt lõi tạo nên giá trị toàn cầu của hãng.
Thương vụ của Starbucks phản ánh một xu hướng lớn hơn trong giới doanh nghiệp Mỹ: tái định vị hoạt động tại Trung Quốc trước những thay đổi kinh tế và cạnh tranh nội địa.
Trong nhiều năm, Trung Quốc được xem là “mỏ vàng” cho các thương hiệu quốc tế nhờ dân số đông và tầng lớp trung lưu tăng nhanh. Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế chậm lại, chi phí vận hành tăng, cùng sự nổi lên của thương hiệu nội địa đã khiến bức tranh này thay đổi.
Restaurant Brands International – công ty mẹ của Burger King – gần đây đã bán lại mảng hoạt động tại Trung Quốc để tái cấu trúc.
Trong khi đó, McDonald’s lại tăng cổ phần trong liên doanh tại Trung Quốc từ 20% lên 48% nhằm tận dụng dư địa tăng trưởng.
Như vậy, Starbucks không đơn độc trong việc “xoay trục chiến lược” — nhưng cách tiếp cận của hãng khác biệt ở chỗ: chia sẻ quyền kiểm soát với đối tác bản địa thay vì rút vốn hay thâu tóm toàn bộ.
Dù có Boyu Capital hỗ trợ, Starbucks vẫn đối mặt với không ít thách thức. Việc điều chỉnh chiến lược phải đảm bảo hai yếu tố sống còn:
Giữ bản sắc thương hiệu quốc tế cao cấp.
Đồng thời thích nghi nhanh với thị hiếu địa phương.
Trước đây, người tiêu dùng Trung Quốc đến Starbucks không chỉ để uống cà phê, mà còn vì “trải nghiệm phương Tây” – không gian làm việc, phong cách phục vụ, và biểu tượng toàn cầu. Tuy nhiên, khi các thương hiệu nội địa như Luckin hay Cotti Coffee ngày càng tinh tế và am hiểu khách hàng bản địa, Starbucks buộc phải tái định nghĩa giá trị của mình.
Liên doanh với Boyu có thể giúp hãng linh hoạt hơn về giá, vị trí cửa hàng và chiến dịch tiếp thị địa phương, nhưng bài toán lợi nhuận vẫn sẽ là thử thách lớn.
Các chuyên gia phân tích của Bloomberg và Reuters nhận định, bán cổ phần kiểm soát là một nước đi táo bạo nhưng hợp lý. Trong bối cảnh biên lợi nhuận sụt giảm và tăng trưởng doanh số chậm lại, Starbucks cần nguồn vốn mới và đối tác bản địa để tăng tốc.
Bà Deborah Weinswig, CEO tại Coresight Research, bình luận:
“Starbucks hiểu rằng để phát triển ở Trung Quốc, hãng phải tư duy như một thương hiệu nội địa – nhanh hơn, rẻ hơn, và gần gũi hơn.”
Nếu liên doanh với Boyu hoạt động hiệu quả, mô hình này có thể trở thành hình mẫu cho các doanh nghiệp phương Tây khác đang tìm cách duy trì hiện diện lâu dài tại Trung Quốc mà không đánh mất kiểm soát thương hiệu.
Thỏa thuận lần này được xem là “Starbucks phiên bản mới” – một mô hình hợp tác linh hoạt hơn, giảm rủi ro nhưng vẫn giữ giá trị cốt lõi.
Starbucks sẽ tiếp tục mở rộng hiện diện tại Trung Quốc, nhưng với chiến lược thận trọng hơn:
Tập trung vào đô thị cấp hai và cấp ba, nơi cạnh tranh ít hơn.
Phát triển mô hình cửa hàng nhỏ gọn, phù hợp với xu hướng tiêu dùng nhanh.
Đẩy mạnh ứng dụng kỹ thuật số và nền tảng thành viên, vốn là thế mạnh của Starbucks toàn cầu.
Trong dài hạn, Starbucks kỳ vọng có thể mở rộng lên hơn 20.000 cửa hàng tại Trung Quốc, với mục tiêu giành lại tăng trưởng bền vững.
Việc bán 60% cổ phần mảng Trung Quốc không chỉ là bước đi tài chính, mà còn là tuyên bố chiến lược của Starbucks:
“Thay vì chống lại thị trường, hãy hợp tác với thị trường.”
Trong bối cảnh Trung Quốc không còn là “miền đất hứa dễ dàng” như trước, Starbucks đang viết lại chiến lược tăng trưởng của mình – một chiến lược vừa toàn cầu hóa, vừa bản địa hóa.
Liên doanh với Boyu Capital có thể chính là chìa khóa mở ra chương mới cho hành trình của thương hiệu cà phê biểu tượng tại thị trường tỷ dân.
1️⃣ Vì sao Starbucks bán 60% cổ phần mảng Trung Quốc?
→ Hãng cần thêm vốn đầu tư, giảm rủi ro vận hành và tận dụng kinh nghiệm địa phương của Boyu Capital để phục hồi tăng trưởng trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt.
2️⃣ Thỏa thuận này định giá Starbucks Trung Quốc bao nhiêu?
→ Tổng giá trị ước tính hơn 13 tỷ USD, bao gồm phần cổ phần bán ra và quyền thương hiệu tương lai.
3️⃣ Boyu Capital là ai và họ đóng vai trò gì?
→ Boyu là một công ty quản lý tài sản của Trung Quốc, có kinh nghiệm đầu tư trong lĩnh vực tiêu dùng và bán lẻ. Họ sẽ nắm 60% cổ phần và điều hành hoạt động nội địa.
4️⃣ Starbucks có rời khỏi Trung Quốc không?
→ Không. Starbucks vẫn giữ 40% cổ phần và quyền kiểm soát thương hiệu – đây là liên doanh chiến lược, không phải thoái vốn.
Tiếng Việt
English
