Thương vụ bán mảng kinh doanh cảng biển trị giá 22,8 tỷ USD của tập đoàn CK Hutchison đang đứng trước nhiều bất ổn khi thời hạn đàm phán độc quyền sắp kết thúc, trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và cạnh tranh toàn cầu leo thang.
Theo các nguồn tin thân cận, thời hạn đàm phán độc quyền giữa CK Hutchison và liên danh do BlackRock cùng MSC Group dẫn đầu – dự kiến kết thúc vào ngày 03/08 – nhiều khả năng sẽ được gia hạn. Dù chưa đạt được các bước đột phá quan trọng, giới quan sát cho rằng cuộc đàm phán sẽ không đổ vỡ ngay lập tức.
Thương vụ bao gồm 43 cảng tại 23 quốc gia, trong đó có hai cảng chiến lược gần Kênh đào Panama – yếu tố khiến thương vụ bị chính trị hóa nghiêm trọng trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ - Trung gia tăng.
Ngay từ đầu, thỏa thuận này đã thu hút sự chú ý từ giới chức Mỹ, đặc biệt là chính quyền Tổng thống Donald Trump. Ông Trump từng ca ngợi đây là động thái “giành lại quyền kiểm soát Kênh đào Panama” từ tay Trung Quốc – ám chỉ việc CK Hutchison có nguồn gốc sở hữu từ Hồng Kông.
Tuy nhiên, phía Trung Quốc cũng không đứng ngoài cuộc. Cơ quan quản lý chống độc quyền của Trung Quốc cho biết họ đang theo dõi chặt chẽ thương vụ và cảnh báo rằng không bên nào nên tìm cách “lách luật” trong quá trình xét duyệt.
Điều này cho thấy thương vụ không đơn thuần là một giao dịch thương mại, mà còn là điểm nóng trong cuộc chiến chiến lược và ảnh hưởng toàn cầu giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Thêm vào đó, một diễn biến mới càng làm tình hình trở nên phức tạp: China COSCO Shipping Corp (COSCO) – nhà khai thác cảng lớn nhất Trung Quốc – được cho là đang tìm cách gia nhập liên danh BlackRock-MSC để cùng thâu tóm mảng cảng biển của CK Hutchison.
Một số nguồn tin tiết lộ rằng COSCO yêu cầu có quyền phủ quyết hoặc vị thế tương đương trong pháp nhân sẽ tiếp nhận toàn bộ 43 cảng. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng sự hiện diện của một thực thể nhà nước Trung Quốc sẽ khiến các rào cản pháp lý từ phương Tây – đặc biệt là Mỹ – trở nên nghiêm trọng hơn.
Ngay sau khi thương vụ được công bố vào tháng 3, cổ phiếu CK Hutchison đã tăng vọt 33% chỉ trong hai ngày. Tuy nhiên, đến giữa tháng 4, toàn bộ mức tăng đã bị xóa sạch, phản ánh sự lo ngại ngày càng tăng của nhà đầu tư.
Dù vậy, cổ phiếu CK Hutchison đã dần hồi phục trở lại theo xu hướng phục hồi của thị trường Hồng Kông. Điều này cho thấy thị trường đã phần nào “giá vào” khả năng thương vụ không thể hoàn tất.
Ông Jackson Chan – quản lý cấp cao mảng thu nhập cố định tại FSMOne Hong Kong – nhận định:
“Tôi cho rằng khả năng bán trực tiếp các cảng cho liên danh hiện tại là không cao. Ngay cả khi thương vụ không thành, tôi không nghĩ thị trường sẽ bị sốc, vì nhà đầu tư đã chuẩn bị tinh thần cho điều này.”
Theo bà Cathy Seifert, chuyên gia phân tích tại CFRA Research (New Jersey), rủi ro lớn nhất không nằm ở định giá hay sự tham gia của COSCO, mà chính là khả năng can thiệp từ chính quyền Mỹ.
“Tôi cho rằng rào cản lớn nhất cho việc hoàn tất thương vụ đến từ chính quyền Tổng thống Trump, vốn có khả năng sẽ ngăn chặn bất kỳ thỏa thuận nào có yếu tố Trung Quốc trong đó,” bà Seifert nhận xét.
Trong bối cảnh môi trường đầu tư toàn cầu ngày càng bị chi phối bởi yếu tố địa chính trị, thương vụ của CK Hutchison có thể trở thành bài kiểm tra lớn cho năng lực đàm phán xuyên quốc gia và khả năng duy trì lợi ích kinh tế giữa những luồng áp lực đối nghịch.