Thị trường tài chính toàn cầu bước vào một giai đoạn nhạy cảm khi cuộc chiến thuế quan Mỹ – Trung leo thang, đồng thời giá vàng tăng vọt lên mức cao kỷ lục trong năm 2025. Trung Quốc – quốc gia nắm giữ lượng dự trữ ngoại hối lớn nhất thế giới – đang có động thái tích trữ vàng quy mô lớn, đánh dấu một bước ngoặt chiến lược trong chính sách tài chính quốc gia.
Theo chuyên gia kinh tế người Thụy Sĩ Claudio Grass, lượng dự trữ vàng có chứng chỉ của Trung Quốc đã tăng gấp 25 lần chỉ trong năm 2025. Đây là tín hiệu rõ ràng cho thấy Bắc Kinh đang từng bước giảm sự phụ thuộc vào hệ thống tài chính toàn cầu dựa trên đồng USD.
“Trung Quốc đang muốn tách mình khỏi đồng USD, bởi đồng tiền này ngày càng bị sử dụng như một công cụ chính trị”, ông Grass – chuyên gia về lịch sử tiền tệ và cố vấn kim loại quý – chia sẻ với Sputnik.
Claudio Grass nhận định, cuộc chiến thương mại khởi phát từ thời chính quyền Donald Trump phản ánh tâm lý bất an và xu hướng “quốc hữu hóa gián tiếp” của các nền kinh tế lớn. Chính sự bất ổn này đã đẩy giá vàng tăng mạnh, khi nhà đầu tư tìm đến tài sản trú ẩn an toàn.
“Các ngân hàng trung ương trên thế giới – ngoại trừ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) – đang nắm giữ ngày càng nhiều vàng hơn trái phiếu chính phủ Mỹ. Vàng vật chất đang dần trở thành một dạng tiền tệ dự trữ toàn cầu mới”, ông Grass khẳng định.
Không chỉ dừng lại ở động thái tích trữ, chiến lược này còn phản ánh sự dịch chuyển quyền lực tài chính. Khi niềm tin vào đồng USD lung lay vì yếu tố chính trị, vàng trở thành công cụ phòng thủ chiến lược, giúp Trung Quốc gia tăng khả năng kiểm soát rủi ro tài chính quốc tế.
Một trong những bối cảnh quan trọng của xu hướng này là sự trỗi dậy của khối BRICS (Brazil, Russia, India, China, South Africa). Nhóm này đang thúc đẩy xây dựng một hệ thống tài chính độc lập, tránh sự chi phối của đồng USD.
“Rất có thể họ sẽ dùng vàng làm nền tảng đảm bảo cho đồng tiền chung mới trong tương lai. Điều này sẽ tạo niềm tin và giúp hình thành một thị trường vàng thanh khoản giữa các nước thành viên,” ông Grass phân tích.
Mặc dù việc quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ vẫn còn là dấu hỏi, nhưng giới chuyên gia dự báo các nước BRICS có thể sử dụng Nhân dân tệ kết hợp với vàng để củng cố hệ thống tài chính riêng – giảm sự phụ thuộc vào Mỹ và đồng USD.
Theo ông Torsten Slok, Kinh tế trưởng của Apollo Global Management, Trung Quốc đang đóng vai trò chủ chốt trong đà tăng giá vàng năm 2025. Không chỉ ngân hàng trung ương gom mạnh, mà nhu cầu vàng của hộ gia đình và các nhà đầu tư cá nhân cũng tăng đột biến.
Giá vàng tăng hơn 55% từ đầu năm, vượt mốc 4.000 USD/ounce.
Mức giảm mạnh 6,3% gần đây được xem là một đợt điều chỉnh kỹ thuật sau khi giá đạt đỉnh 4.381,52 USD/ounce.
Lượng vàng rút ra từ Sàn Giao dịch Vàng Thượng Hải trong tháng 9 đạt 118 tấn, cao hơn cùng kỳ năm trước.
Các ETF vàng tại Trung Quốc ghi nhận dòng vốn ròng đổ vào, cho thấy nhu cầu đầu tư bùng nổ.
Chiến lược gia Ole Hansen của Saxo Bank nhận định: “Mỗi đợt điều chỉnh là lúc sức mạnh thật sự của thị trường vàng thể hiện rõ. Đà tăng hiện nay không phải là ngẫu nhiên, mà có nền tảng vững chắc”.
Theo Kitco, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã gom vàng liên tục 11 tháng liên tiếp, nâng dự trữ chính thức lên 2.264 tấn vào giữa năm 2025. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia tin rằng con số thực tế còn cao hơn đáng kể — một chiến lược quen thuộc để tạo lợi thế địa chính trị và tài chính.
Song song với động thái của PBOC, người dân Trung Quốc cũng tăng mạnh tiêu thụ vàng vật chất, đặc biệt thông qua Sàn Giao dịch Vàng Thượng Hải. Dòng vốn ETF vàng và hợp đồng tương lai vàng tăng mạnh cho thấy sự kết hợp giữa nhu cầu trú ẩn và đầu cơ trong nước.
Bối cảnh này diễn ra khi quan hệ Mỹ – Trung tiếp tục căng thẳng. Cuộc gặp giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Donald Trump sắp tới được cho là sẽ quyết định bước ngoặt mới cho thương mại toàn cầu — trong bối cảnh Mỹ đe dọa áp thêm thuế nhập khẩu 100% và Trung Quốc thắt chặt kiểm soát đất hiếm.
Nhận định của ông Slok nhận được sự đồng thuận của nhiều tên tuổi lớn như Lina Thomas (Goldman Sachs) và Pierre Lassonde (nhà đầu tư vàng kỳ cựu Canada). Họ cho rằng đà tăng giá hiện nay dựa trên yếu tố nền tảng, không phải là “bong bóng đầu cơ”.
Giá vàng tăng 65% trong năm 2025 lên mức 4.242 USD/ounce.
Đồng USD suy yếu vì chiến tranh thương mại → nhà đầu tư đa dạng hóa tài sản.
Căng thẳng địa chính trị và lạm phát gia tăng củng cố vị thế vàng.
Thậm chí, các “ông lớn” tài chính như Jamie Dimon (CEO JPMorgan Chase), Ken Griffin (Citadel) và Ray Dalio (Bridgewater Associates) cũng đã thay đổi quan điểm, chuyển sang nắm giữ vàng như một phần của chiến lược phòng thủ tài sản.
“Đây là một trong số ít lần trong đời tôi thấy giữ vàng là điều hợp lý,” Jamie Dimon phát biểu.
Ray Dalio còn khuyến nghị dành 15% danh mục đầu tư cho vàng, gọi đây là “một công cụ phân tán rủi ro tuyệt vời” — và rõ ràng, Trung Quốc cũng đang hành động theo cách tương tự.
Giới chuyên gia nhận định: Nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, vàng có thể soán ngôi đồng USD để trở thành tài sản dự trữ toàn cầu hàng đầu.
Ông Ed Yarden dự báo:
Giá vàng có thể đạt 5.000 USD/ounce vào năm 2026,
Và 10.000 USD/ounce vào năm 2028, nếu căng thẳng địa chính trị và lạm phát kéo dài.
Bên cạnh đó, sự phối hợp giữa các quốc gia BRICS nhằm xây dựng hệ thống tài chính mới có thể đặt vàng ở trung tâm của trật tự tiền tệ thế giới mới.
Bắc Kinh muốn giảm phụ thuộc vào đồng USD, xây dựng hàng rào tài chính vững chắc trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Mỹ.
Giá vàng tăng do nhu cầu trú ẩn an toàn, hoạt động mua mạnh của các ngân hàng trung ương, bất ổn địa chính trị và sự suy yếu của đồng USD.
BRICS đang tìm cách xây dựng hệ thống tài chính riêng, có thể dựa vào vàng để củng cố niềm tin và thanh khoản cho đồng tiền chung trong tương lai.
Nhiều chuyên gia tin rằng vàng sẽ giữ vai trò trung tâm trong một hệ thống tài chính toàn cầu mới — đặc biệt khi các nước lớn muốn giảm sự thống trị của đồng USD.
Tiếng Việt
English
