Cách bán khống cổ phiếu trong thị trường giảm giá

Bán khống cổ phiếu liên quan đến việc bán một cổ phiếu đã vay với hy vọng sẽ mua lại chính cổ phiếu đó với giá thấp hơn trong tương lai và bỏ túi khoản chênh lệch. Bán khống là một hoạt động thông thường trong kế hoạch của một trader hoạt động tích cực vì nó mang lại cho các trader khả năng thu lợi từ thị trường tăng giá và thị trường giảm giá. Bài viết này sẽ đưa ra các ví dụ để giải thích bán khống là gì, tại sao nó lại quan trọng và liệt kê những yếu tố quan trọng hàng đầu cần xem xét khi bán khống cổ phiếu.

Bán khống là gì và tại sao lại bán khống?

Bán khống là quá trình vay cổ phiếu thông qua nhà môi giới rồi bán cổ phiếu đó với giá thị trường hiện tại và sau đó mua lại cổ phiếu với giá thấp hơn để trả cổ phiếu cho nhà môi giới.

Tại sao lại bán khống cổ phiếu? Câu trả lời cho câu hỏi này có nhiều cấp độ nhưng nói chung, bán khống cổ phiếu thể hiện cơ hội giao dịch dựa trên sự giảm giá của cổ phiếu.

Đối với một số người, bán khống có vẻ khá phi đạo đức vì về cơ bản khi bán khống, bạn đang cho rằng giá cổ phiếu của một công ty sẽ giảm và điều này có thể dẫn đến việc ngừng hoạt động trên quy mô lớn, ảnh hưởng đến nhiều hộ gia đình trong quá trình này. Đối với những người khác, điều này lại thể hiện cơ hội để đầu cơ vào những cổ phiếu được định giá quá cao hoặc sơ hội thu lợi từ việc bán trên quy mô lớn cổ phiếu của các công ty thiếu trung thực.

Ngày nay, ngoài các trader cá nhân, còn có các quỹ phòng hộ vững mạnh tập trung vào bán khống các công ty khác nhau. Một số bên bán khống còn phát hành nghiên cứu về các công ty được cho là đã đưa ra các số liệu gây hiểu nhầm trong báo cáo tài chính của họ hay các công ty có các hoạt động kinh doanh tham nhũng với đầy đủ các bằng chứng.

Trước khi đi sâu vào lĩnh vực bán khống, bạn nên xem lại kiến ​​thức cơ bản về thị trường chứng khoán.

Hoạt động bán khống cổ phiếu diễn ra thế nào?

Trước tiên, cần phân biệt giữa bán khống cổ phiếu trên thị trường chứng khoán cơ sở (tức không có đòn bẩy) và bán khống (bán hoặc mua một vị thế bán) thông qua một nhà môi giới cung cấp đòn bẩy.

Cách bán khống truyền thống không đòn bẩy đã được trình bày ở trên, trong đó người bán khống vay cổ phiếu từ nhà môi giới rồi bán cổ phiếu đó đi và sau đó mua lại chính cổ phiếu đó với giá thấp hơn để trả lại cho nhà môi giới.

Tuy nhiên, sự xuất hiện của giao dịch đòn bẩy đã đơn giản hóa quá trình này đến mức bán khống cổ phiếu chỉ đơn giản với thao tác nhấp vào nút ‘bán’ đối với cổ phiếu mong muốn trên nền tảng trực tuyến.

Bán khống cổ phiếu theo cách này bao gồm:

1. Một nhà môi giới hợp pháp: Điều quan trọng là phải giao dịch với một nhà môi giới hợp pháp cung cấp ít đòn bẩy hoặc không.

2. Tính thanh khoản/ nguồn vay: Để bán khống một cổ phiếu, nhà môi giới phải có đủ ‘nguồn vay’. Nguồn vay ý chỉ một nhóm các nhà cung cấp thanh khoản sẵn sàng cho nhà môi giới vay các cổ phiếu cần thiết để đáp ứng các yêu cầu phòng ngừa rủi ro nội bộ của họ. Trong trường hợp không có nguồn vay, các nhà môi giới không thể tạo điều kiện cho việc bán khống nữa và sẽ vô hiệu hóa chức năng bán khống cho đến khi đủ nguồn vay trở lại trên thị trường. Các cổ phiếu có tính thanh khoản cao hơn có xu hướng có nguồn vay nhiều hơn các cổ phiếu kém thanh khoản.

3. Các thông số rủi ro được thiết lập trước: Khi có đủ khoản vay, hãy thực hiện các phân tích cần thiết, thiết lập các điểm cắt lỗ và giới hạn rồi nhấn nút ‘bán’ trên nền tảng trực tuyến.

Làm sao để bán khống cổ phiếu

Bạn có thể thực hiện bán khống cổ phiếu theo các bước sau:

1. Chọn thị trường mong muốn

2. Xác nhận thị trường có xu hướng giảm

3. Xác định trước điểm cắt lỗ và giới hạn (hay tỷ lệ rủi ro lợi nhuận)

4. Nhập giao dịch bán khống

5. Giao dịch hoàn tất khi giá chạm đến điểm cắt lỗ hoặc giới hạn.

Các trader có thể sử dụng đường trung bình động 200 ngày hoặc sử dụng các đường xu hướng để đánh giá xem cổ phiếu đang có xu hướng hay không.

Quy trình bán khống có thể được hình dung rõ hơn qua các số liệu thực tế trong ví dụ dưới đây.

Ví dụ về bán không

Giả sử một người bán khống muốn bán khống 10 cổ phiếu của Apple Inc vì anh ta tin rằng giá cổ phiếu sẽ giảm trong tương lai gần. Nếu giá của Apple là 20 đô la và yêu cầu ký quỹ là 50%, điều đó có nghĩa là trader sẽ có khả năng kiểm soát một cách hiệu quả số cổ phiếu Apple trị giá 200 đô la (20 đô la x 10 cổ phiếu) trong khi chỉ cần đặt 100 đô la (200 đô la x 0,5) làm tiền ký quỹ.

Người bán khống này đặt mục tiêu lợi nhuận ở mức giá 17 đô la và cắt lỗ ở mức 21 đô la để thiết lập tỷ lệ rủi ro trên lợi nhuận là 1:3. Nếu giá chạm mức mục tiêu, người bán khống có thể kiếm được gần 30 đô la (3 đô la x 10 cổ phiếu), chưa tính mọi khoản phí tài chính và hoa hồng.

Giá trị giao dịch danh nghĩa = 200$

Ký quỹ = 50% (100$)

Thu được sau khi chốt lời = 30$ (3$ x 10 cổ phiếu)

Khoản lỗ có thể phải chịu: 10 đô la (1 đô la x 10 cổ phiếu)

Ví dụ trên đưa ra một kịch bản lý tưởng song thị trường tài chính thường không thể đoán trước và cũng không chuyển động theo kiểu chắc chắn như ở trên. Chính vì lý do này mà các trader nên chuẩn bị các phương án quản lý rủi ro hợp lý ngay từ đầu.

Rủi ro có thể gặp phải khi bán khống cổ phiếu?

Khi học cách bán khống cổ phiếu, điều quan trọng cần ghi nhớ là:

• Khả năng thua lỗ là không giới hạn – Trên lý thuyết, các vị thế bán mà không có điểm cắt lỗ thì sẽ không có giới hạn về mức thua lỗ có thể phải chịu bởi giá cổ phiếu có thể tăng lên vô hạn. Điều này càng nhấn mạnh tầm quan trọng của điểm cắt lỗ.

• Bán non - Bán non xảy ra khi các trader bán khống chứng kiến ​​giá cổ phiếu tăng lên (trái với dự kiến) dẫn đến thua lỗ và cuối cùng họ bị buộc phải mua vào (đóng giao dịch) với giá cao hơn và bị lỗ. Lúc này, giá lại có thêm động lực tiếp tục tăng lên khi càng có nhiều người bán khống mua vào để đóng vị thế của họ.

Dưới đây là một ví dụ về bán non sử dụng giá US 500 (S&P 500):

• Cổ phiếu không thể vay - Trong các thị trường đang giảm mạnh, ngay cả những cổ phiếu có tính thanh khoản cao nhất cũng có thể trở nên không thể vay được và do đó, ngăn cản việc mở bất kỳ vị thế bán khống mới nào. Các trader cần ghi nhớ điều này nhưng cũng không nên để điều này buộc họ phải vào giao dịch vội vàng.

Bán khống cổ phiếu: Những điểm cần rút ra

Hoạt động bán khống cổ phiếu đã trở nên dễ dàng hơn rất nhiều với những tiến bộ trong công nghệ và trở thành một phần trong bộ kỹ năng của trader. Tuy nhiên, không giống như thị trường ngoại hối, các trader chứng khoán phải đối mặt với một vấn đề là tình trạng cổ phiếu không thể vay được làm vô hiệu hóa hoạt động bán khống. Bên cạnh đó, các trader chỉ nên cân nhắc việc bắt đầu giao dịch bán khống sau khi đã tiến hành các phân tích kỹ thuật và/ hoặc cơ bản cần thiết đồng thời phải tuân thủ các phương pháp quản lý rủi ro phù hợp.

Xin nhắc lại, 5 điều cần lưu ý hàng đầu để bán khống cổ phiếu là:

1. Sử dụng một nhà môi giới hợp pháp: Cân nhắc sử dụng một nhà môi giới uy tín và được quản lý chặt chẽ khi bán khống cổ phiếu.

2. Xu hướng: Khi xu hướng giảm không rõ ràng, các trader nên đặt điểm vào lệnh ở mức có lợi phòng trường hợp thị trường có thể đạt tới điểm đó. Cổ phiếu thậm chí còn có khả năng có các khoảng trống giá giảm - đặc biệt nếu có thông tin tiêu cực được tung ra. Trong các thị trường biến động nhanh như vậy, các trader có thể bỏ lỡ một điểm vào giao dịch có lợi khi rời khỏi màn hình giao dịch và việc đặt lệnh sẽ giúp ích trong trường hợp này.

3. Tính thanh khoản/ nguồn vay: Cổ phiếu muốn bán khống có được giao dịch trên một sàn giao dịch lớn với số lượng cổ phiếu lớn được trao tay hàng ngày, còn được gọi là ‘cổ phiếu chuyển nhượng tự do’ hay không? Những cổ phiếu có tính thanh khoản cao hơn có xu hướng có nguồn vay lớn hơn để cung cấp cho người bán khống và có tính linh hoạt cao hơn để bán khống.

4. Phí vay: Bên cạnh các khoản phí cấp vốn qua đêm đối với các vị thế mở được giữ qua đêm, thường có thêm khoản 'phí vay' được áp dụng cho các vị thế bán để cho phép người bán khống tham gia thị trường. Hãy luôn hỏi người môi giới của bạn về khoản phí này trước khi thực hiện giao dịch.

5. Quản lý rủi ro: Vì các giao dịch bán khống về mặt lý thuyết có mức lỗ không giới hạn với mức lợi nhuận hạn chế (vì giá chỉ có thể giảm xuống 0), các trader cần tận dụng các điểm cắt lỗ và giới hạn để điều chỉnh lại tỉ lệ rủi ro lợi nhuận vốn đã rất lệch lạc này.

Các câu hỏi thường gặp về bán khống cổ phiếu

Đâu là những cổ phiếu hàng đầu để bán khống?

Các cổ phiếu có sức hấp dẫn khác nhau với các trader bán khống tùy thuộc vào ngành và lĩnh vực. Do đó, không có cổ phiếu cụ thể nào mà các trader nên nhắm tới để giao dịch bán khống. Các trader bán khống ngoài áp dụng một số kỹ thuật phân tích - chủ yếu là cơ bản – để xem xét tỷ lệ doanh thu và nợ trên vốn chủ sở hữu cũng cần xem xét các khía cạnh khác của doanh nghiệp như cơ cấu quản trị công ty và tầm cỡ của ban lãnh đạo cấp cao.

Tất cả các chỉ số chứng khoán chính có thể được xem trên các trang chỉ số chứng khoán.

Giao dịch bán khống cổ phiếu có thể kéo dài trong bao lâu?

Không có giới hạn về khoảng thời gian mà các trader có thể nắm giữ các vị thế mua. Điều này là do cổ phiếu được sở hữu hoàn toàn và không liên quan đến việc mượn cổ phiếu của người khác. Ngược lại, bán khống cổ phiếu liên quan đến việc đi vay cổ phiếu mà nhà môi giới có thể thu hồi bất cứ lúc nào. Khoảng thời gian mà các trader có thể giữ một giao dịch bán khống là không ấn định cụ thể mà sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào điều kiện thị trường tại thời điểm đó và khi nào người sở hữu cổ phiếu muốn thanh lý chính những cổ phiếu này.

Hậu Dương - Theo dailyfx.com