Chiến lược chip của Apple : luận điểm tốt và xấu?

Tham vọng thiết kế chip của ông lớn công nghệ đang mang lại lợi nhuận theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng.

Apple (AAPL) là công ty lớn nhất thế giới, khoản nắm giữ vốn cổ phần lớn nhất của Warren Buffett và là một trong những cổ phiếu thành công nhất của thiên niên kỷ này.

Tuy nhiên, ngay cả với thành tích ấn tượng đó, đội ngũ quản lý của công ty vẫn chưa ngủ quên trên chiến thắng. Để cải thiện sản phẩm của mình và duy trì hoặc mở rộng biên lợi nhuận vốn đã cao, Apple đã bắt tay vào một chiến lược mới: thiết kế ngày càng nhiều chất bán dẫn dùng cho điện thoại thông minh, máy tính và các thiết bị điện tử khác.

Kế hoạch này tiềm ẩn một số rủi ro nhưng cũng có thể mang lại cho Apple nhiều lợi thế nếu thành công. Ngược lại, chiến lược của họ sẽ tiếp tục là một áp lực đối với các nhà cung cấp linh kiện lớn như Qualcomm (QCOM), Broadcom (AVGO) và Skyworks Solutions (SWKS).

Những nỗ lực tích hợp theo chiều dọc của Apple cho đến nay

Khi một công ty sản xuất nhiều thành phần linh kiện dùng cho thiết bị đầu cuối của mình, chiến lược đó được gọi là tích hợp theo chiều dọc.

Đáng chú ý, đây là một khía cạnh của thương hiệu Apple kể từ khi thành lập. Không giống như các nhà sản xuất thiết bị khác, Apple chưa bao giờ sử dụng hệ điều hành Windows tiêu chuẩn của ngành cho PC cũng như hệ điều hành Android cho điện thoại thông minh. Thay vào đó, Apple có hệ điều hành macOS và iOS độc quyền của riêng mình, cho phép tích hợp chặt chẽ hơn với các thành phần và thiết kế phần cứng.

Vì vậy, Apple luôn kết hợp phần mềm độc quyền với phần cứng của mình. Tuy nhiên, chuyên môn của họ là thiết kế chứ không phải sản xuất chất bán dẫn cho các thiết bị của mình. Trong thế kỷ 20, sản xuất chất bán dẫn rất tốn kém và đòi hỏi nhiều chuyên môn về thiết kế và sản xuất.

Tuy nhiên, khi Apple trở nên lớn mạnh hơn, họ đã có nhiều nguồn lực hơn để đầu tư vào nghiên cứu và phát triển. Vào những năm 2000, ngành công nghiệp bán dẫn cũng bắt đầu hướng tới mô hình xưởng đúc thuê ngoài. Theo đó, các nhà sản xuất chip bên thứ ba có được chuyên môn và quy mô sản xuất ngày càng lớn trong khi để các nhà thiết kế chip “không sản xuất” vận hành mà không phải chịu chi phí cao để sở hữu cơ sở hạ tầng sản xuất. Điều đó đồng nghĩa với việc Apple có thể xây dựng nhà thiết kế chip nội bộ của riêng mình.

Trong năm 2010, Apple đã tiết lộ chip dòng A dành cho iPhone, chứa CPU và GPU độc quyền, cùng với thành phần trí thông minh khác. Sau đó, vào năm 2020, Apple đã loại bỏ bộ xử lý của Intel cho máy tính Mac và thay thế chúng bằng bộ xử lý CPU dòng M của riêng mình. Vào năm 2019, Apple đã mua bộ phận sản xuất modem di động của Intel – thành phần phần cứng kết nối điện thoại di động với tháp di động. Theo Bloomberg, mặc dù vẫn chưa thể ngừng sử dụng modem của Qualcomm (công ty chiếm ưu thế trong lĩnh vực đó) trong điện thoại của mình, Apple cũng có kế hoạch từ bỏ chúng vào năm 2024 hoặc 2025. Và chỉ mới vài tuần trước, Bloomberg đã báo cáo Apple đang tìm cách thay thế chip tần số vô tuyến và sạc không dây của Broadcom bằng chip độc quyền của riêng mình vào năm 2025. Bloomberg cũng báo cáo Apple đang tìm cách thay thế nhiều loại chip khác nhau từ Skyworks trong tương lai, mặc dù kế hoạch của họ trên mặt trận đó vẫn chưa thực sự rõ ràng.

Rủi ro và phần thưởng cho Apple

Rõ ràng, nếu Apple muốn thiết kế chip của riêng mình, họ phải đầu tư vào nghiên cứu và phát triển. Hơn nữa, có nguy cơ các đội nhóm nội bộ của Apple sẽ không thể tạo ra các thành phần linh kiện tốt hơn so với các nhà cung cấp hiện tại, vốn chuyên về thiết kế chip.

Mặt khác, những lợi ích tiềm năng rõ ràng dường như lớn hơn những rủi ro. Đầu tiên, vì Apple có thể phối hợp thiết kế các thành phần linh kiện của mình thành một sản phẩm cuối duy nhất, các kỹ sư của họ có thể thiết kế những con chip hoạt động tối ưu với nhau trong bối cảnh của toàn bộ hệ thống thiết bị.

Và mặc dù Apple phải đầu tư ngày càng nhiều vào R&D, họ có thể bù đắp khoản chi đó bằng cách tăng biên lợi nhuận gộp. Trong 12 tháng qua, Qualcomm đã có biên lợi nhuận gộp 58%, Broadcom có biên lợi nhuận gộp 75% và Skyworks có biên lợi nhuận gộp 47%. Vì Apple bán các thiết bị của mình ở một quy mô khổng lồ, tích hợp theo chiều dọc có thể mang lại cho họ một khoản tiết kiệm lớn.

Trên thực tế, khoản tiết kiệm trên biên lợi nhuận mà họ đã đạt được thông qua tự mình thiết kế linh kiện đã rất đáng kể. Mặc dù công ty đã phải chịu lạm phát chi phí cao do nguyên vật liệu và chi phí vận chuyển tăng cao vào năm ngoái, Apple đã gây bất ngờ cho những người theo dõi lĩnh vực công nghệ vào tháng 9 khi giữ giá iPhone ổn định và giá Apple Watch ở mức thấp hơn dự kiến. Việc thay thế chip Intel trong máy Mac bằng chip dòng M do chính Apple thiết kế sẽ tiết kiệm cho Nhà Táo 2,5 tỷ USD phí cấp phép mỗi năm.

Ai sẽ gặp nguy hiểm?

Khả năng mất một phần hoặc toàn bộ hoạt động kinh doanh của Apple rõ ràng có thể là một cơn gió ngược đối với cổ phiếu Skyworks, Broadcom và Qualcomm. Trong năm vừa qua, Apple đã chiếm khoảng 21% doanh thu của Qualcomm. Tuy nhiên, ngay cả khi Apple có thể thay thế chip của Qualcomm bằng chip của mình, Nhà Táo có thể vẫn phải tiếp tục trả tiền cấp phép bằng sáng chế. Vì vậy, Qualcomm có thể sẽ không mất 100% doanh thu từ Apple.

Theo Bloomberg, Apple cũng chiếm khoảng 20% doanh thu của Broadcom. Vì vậy, đối với nhà sản xuất linh kiện này, rủi ro – giả sử các linh kiện của họ bị thay thế vào năm 2025 – sẽ lớn hơn. Và mặc dù chưa có báo cáo xác thực nào xác nhận Apple có kế hoạch loại bỏ dần việc sử dụng các thành phần linh kiện do Skyworks sản xuất, đó sẽ là một thỏa thuận lớn hơn nhiều cho công ty: Apple chiếm 58% doanh thu của Skyworks.

Tất nhiên, thị trường đã biết điều này. Và có lẽ đó là lý do tại sao Qualcomm đang giao dịch ở mức giá cao gấp 12 lần thu nhập ước tính cho năm nay, Broadcom giao dịch ở mức 14 lần và Skyworks ở mức 9 lần – thấp hơn rất nhiều so với hệ số giá trên thu nhập 22 lần của Apple.

Các công ty này dĩ nhiên cũng không đứng yên. Qualcomm đã giành được thị phần trong điện thoại 5G cao cấp từ các nhà cung cấp khác và đang tích cực phát triển các đơn vị chip ô tô và Internet vạn vật (IoT) mới hơn của mình. Broadcom thì đang cố gắng mua lại ông lớn phần mềm VMware với giá 61 tỷ USD. Và Skyworks đã bắt đầu cố gắng đa dạng hóa khỏi Apple, mua lại Silicon Laboratories vào năm 2021.

Mua cổ phiếu nào tốt hơn?

Ba nhà cung ứng này của Apple có thể sẽ giao dịch với áp lực từ Nhà Táo trong ít nhất vài năm tới. Và mặc dù cả ba đều có thể tồn tại và đa dạng hóa hoạt động kinh doanh của họ khỏi sự phụ thuộc vào ông lớn iPhone, điều đó có thể sẽ tốn kém – như mức giá khổng lồ Broadcom đề xuất để mua VMware cho thấy.

Trong khi đó, có vẻ như Apple có kế hoạch tiếp tục đào sâu con hào công nghệ và mở rộng quyền kiểm soát đối với chuỗi cung ứng của mình. Vì vậy, mặc dù được định giá cao hơn nhiều, vị thế vượt trội trên thị trường của Apple biến cổ phiếu của họ thành một đặt cược an toàn hơn cho các nhà đầu tư.

Tuy nhiên, định giá tương đối rẻ hơn của Skyworks, Broadcom và Qualcomm có thể dẫn đến những bất ngờ tích cực nếu các nguồn doanh thu khác của họ từ ô tô, IoT và các loại chip khác hoạt động tốt hơn mong đợi hoặc nếu họ có thể giữ được phần doanh thu từ Apple lâu hơn dự kiến. Nhưng bất chấp khả năng các nhà cung ứng này đạt được lợi nhuận vượt trội, điều đó vẫn không chắc chắn bằng sức mạnh liên tục của Apple.

Huân Hà - theo fool