Tổng thống Biden chuẩn bị ngăn chặn thương vụ thâu tóm US Steel trị giá 14,1 tỷ USD

Trong một động thái gây chú ý, Tổng thống Joe Biden đang chuẩn bị ngăn chặn thương vụ thâu tóm trị giá 14,1 tỷ USD của tập đoàn thép Nhật Bản Nippon Steel đối với US Steel. Đây là một trong những thương vụ sáp nhập gây tranh cãi nhất trong năm 2024, làm dấy lên nhiều cuộc tranh luận tại bang chiến địa Pennsylvania – nơi đặt trụ sở của US Steel và công đoàn United Steelworkers, tổ chức mạnh mẽ phản đối thương vụ này.

Theo các nguồn tin thân cận, ông Biden có thể phủ quyết thương vụ ngay sau khi Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ (CFIUS) – cơ quan chịu trách nhiệm xem xét các thương vụ mua bán liên quan đến công ty nước ngoài – chuyển đề xuất lên bàn làm việc của Tổng thống. Được biết, quyết định này có thể được đưa ra ngay trong tuần này.

CFIUS là một hội đồng đặc biệt bao gồm các quan chức cấp cao từ nhiều bộ, như Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao, Bộ Quốc phòng, và Bộ An ninh Nội địa. Hội đồng này hoạt động kín đáo và sử dụng thông tin mật để đưa ra quyết định về các thương vụ có thể gây ra nguy cơ an ninh quốc gia.

US Steel, trong một tuyên bố vào ngày 4/9, khẳng định rằng "không có bất kỳ vấn đề an ninh quốc gia nào" liên quan đến thương vụ và công ty sẵn sàng "theo đuổi mọi phương án hợp pháp" để đảm bảo việc sáp nhập được tiến hành.

Thị trường chứng khoán phản ứng mạnh mẽ

Ngay sau khi thông tin về khả năng phủ quyết của Tổng thống Biden được tiết lộ, cổ phiếu của US Steel đã giảm mạnh 17% trong phiên giao dịch ngày 4/9 tại New York, đánh dấu mức sụt giảm lớn nhất kể từ tháng 4/2017. Điều này phản ánh sự lo ngại từ phía nhà đầu tư về tương lai của công ty nếu thương vụ không được thông qua.

Bất chấp phản ứng tiêu cực từ thị trường, Nippon Steel vẫn kiên quyết không từ bỏ. Một người phát ngôn của tập đoàn Nhật Bản cho biết, "Nippon Steel tin tưởng rằng chính phủ Mỹ sẽ xử lý vấn đề này một cách công bằng và phù hợp theo quy định pháp luật." Công ty này cũng tái khẳng định rằng họ không cho rằng thương vụ này có bất kỳ nguy cơ nào đối với an ninh quốc gia Mỹ.

Trong những tuần gần đây, Nippon Steel đã nỗ lực tìm cách cứu vãn thương vụ bằng cách đưa ra các cam kết mới, bao gồm việc đầu tư thêm 1,3 tỷ USD và sử dụng một hội đồng quản trị với đa số thành viên là người Mỹ. US Steel thậm chí còn cảnh báo rằng việc hủy bỏ thương vụ có thể dẫn đến việc đóng cửa một số nhà máy quan trọng.

Lập trường cứng rắn của chính quyền Biden

Từ lâu, Tổng thống Biden đã cam kết rằng US Steel – biểu tượng công nghiệp của nước Mỹ – phải duy trì quyền sở hữu và điều hành trong nước. Phó Tổng thống Kamala Harris cũng ủng hộ mạnh mẽ quan điểm này. Tại một sự kiện Ngày Lao động ở Pittsburgh, bà Harris công khai bày tỏ rằng chính quyền sẽ làm mọi cách để bảo vệ các nhà máy thép của Mỹ trước sự thâu tóm từ nước ngoài.

Trong khi đó, Donald Trump, đối thủ chính trị của Biden trong cuộc đua vào Nhà Trắng sắp tới, cũng đã đưa ra tuyên bố rằng nếu ông được bầu lại làm Tổng thống, ông sẽ ngăn chặn thương vụ này.

Số phận của US Steel vẫn bỏ ngỏ

Dù thương vụ này gây tranh cãi, nhiều người ủng hộ việc Nippon Steel thâu tóm US Steel lại lập luận rằng Mỹ không nên từ chối một đề xuất đến từ một công ty thuộc quốc gia đồng minh như Nhật Bản. Họ cho rằng việc kết hợp hai tập đoàn lớn này sẽ giúp tạo ra một thực thể có quy mô lớn, đủ sức cạnh tranh với các đối thủ toàn cầu, đặc biệt là Trung Quốc.

Nếu Biden quyết định phủ quyết, đây sẽ là một trong số ít các trường hợp CFIUS ngăn chặn một thương vụ thâu tóm. Kể từ khi được thành lập, chỉ có bảy thương vụ từng bị chặn bởi CFIUS, và lần gần đây nhất là vào tháng 5/2024 khi chính quyền Biden yêu cầu một công ty tiền ảo Trung Quốc bán và rời khỏi khu đất gần một căn cứ không quân Mỹ.

Tương lai của US Steel đang gặp nhiều thách thức. Công ty đã cảnh báo rằng nếu không hoàn thành thương vụ, họ có thể phải đối mặt với tình trạng sa thải hàng loạt và đóng cửa một số nhà máy lò cao truyền thống. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hàng ngàn việc làm mà còn có thể buộc US Steel phải di dời trụ sở khỏi Pittsburgh – nơi đã gắn bó với công ty suốt nhiều thập kỷ.

Kết quả cuối cùng của thương vụ này vẫn là một dấu hỏi lớn, và quyết định của Tổng thống Biden sẽ là yếu tố quan trọng nhất trong việc định hình tương lai của US Steel.