Việc lựa chọn Alaska làm địa điểm tổ chức hội nghị thượng đỉnh Mỹ – Nga vào ngày 15/8 tới không chỉ mang ý nghĩa địa lý, lịch sử mà còn thể hiện tầm quan trọng chiến lược của bang này trong bối cảnh quốc tế hiện nay. Cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin được kỳ vọng sẽ là bước ngoặt trong tiến trình tìm kiếm giải pháp hòa bình cho xung đột Nga – Ukraine.
Alaska nằm cách Nga chỉ khoảng 88 km qua eo biển Bering, với một số đảo nhỏ thậm chí gần hơn, tạo thuận lợi cho việc di chuyển của phái đoàn Nga. Ngoài yếu tố khoảng cách, việc tổ chức hội nghị tại đây cũng giúp tránh rắc rối pháp lý liên quan đến lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đối với ông Putin, do Mỹ không phải thành viên ICC và không có nghĩa vụ thi hành lệnh này.
Ông Yuri Ushakov – trợ lý cấp cao của Tổng thống Putin – nhấn mạnh rằng Alaska là địa điểm “hoàn toàn hợp lý” vì vừa là hàng xóm địa lý, vừa thuận tiện cho việc bay trực tiếp qua eo biển Bering. Ông cho biết nội dung chính của hội nghị sẽ tập trung vào giải pháp hòa bình lâu dài cho Ukraine, dù đây sẽ là “một quá trình khó khăn”.
Alaska từng là lãnh thổ của Nga trước khi được Mỹ mua lại vào năm 1867 với giá 7,2 triệu USD (tương đương 2 cent/mẫu Anh). Thương vụ này kết thúc 125 năm hiện diện của Nga tại Bắc Mỹ, mở ra cho Mỹ một vùng đất giàu tài nguyên và tiềm năng chiến lược. Trong nhiều thập kỷ, Alaska đã đóng góp nguồn tài nguyên dồi dào như dầu mỏ, vàng, bạch kim và hải sản.
Năm 1959, Alaska trở thành bang thứ 49 của Mỹ. Đến năm 1971, quyền lợi đất đai của người bản địa mới được giải quyết thông qua Đạo luật Giải quyết Khiếu nại của Người bản địa Alaska, trao lại 44 triệu mẫu đất và 1 tỷ USD.
Là bang duy nhất của Mỹ có lãnh thổ ở Bắc Cực, Alaska giữ vị trí then chốt trong chiến lược phòng thủ và chính sách Bắc Cực của Washington. Nơi đây tập trung nhiều căn cứ quân sự quan trọng, đồng thời là cửa ngõ cho thương mại và hàng hải trong bối cảnh biến đổi khí hậu mở ra các tuyến đường biển mới.
Alaska từng nhiều lần đóng vai trò sân khấu cho các sự kiện ngoại giao cấp cao. Tháng 3/2021, Anchorage từng đón tiếp các quan chức cấp cao Trung Quốc. Trước đó, năm 1984, Giáo hoàng John Paul II gặp Tổng thống Ronald Reagan tại đây, và năm 1971, Tổng thống Richard Nixon hội kiến Nhật hoàng ở Alaska.
Thống đốc bang Mike Dunleavy và các nghị sĩ địa phương đều ủng hộ mạnh mẽ việc tổ chức thượng đỉnh, coi đây là cơ hội để Alaska phát huy vai trò “cầu nối” quốc tế và khẳng định vị thế chiến lược toàn cầu.
Tiếng Việt
English
