Thị trường năng lượng toàn cầu đang trải qua giai đoạn đầy biến động nhưng lại thiếu đi sự bứt phá rõ rệt. Giá dầu thế giới tiếp tục suy giảm trong bối cảnh các yếu tố địa chính trị và chính sách thương mại quốc tế gia tăng áp lực, trong khi giá xăng dầu trong nước được dự báo điều chỉnh theo hướng trái chiều – xăng có thể giảm nhẹ, còn giá dầu nhiều khả năng sẽ tiếp tục tăng.
Chốt phiên giao dịch ngày 22/1, giá dầu thế giới tiếp tục sụt giảm khi các nhà đầu tư toàn cầu nỗ lực định hình lại triển vọng tăng trưởng kinh tế dưới thời tân Tổng thống Mỹ Donald Trump. Cụ thể, giá dầu Brent giảm 29 cent, tương đương 0,4%, xuống còn 79 USD/thùng. Trong khi đó, giá dầu WTI cũng mất 39 cent, tương đương 0,5%, đóng cửa ở mức 75,44 USD/thùng.
Đây là lần đầu tiên kể từ tháng 9/2024, giá dầu Brent ghi nhận chuỗi giảm kéo dài 5 phiên liên tiếp. Đồng thời, giá dầu WTI cũng có chuỗi giảm 4 phiên liền lần đầu kể từ tháng 11/2024. Mức giá đóng cửa thấp nhất tính từ ngày 9/1 khiến giới đầu tư càng thêm thận trọng với triển vọng ngắn hạn.
Những yếu tố chính khiến thị trường năng lượng “rụt rè” chủ yếu đến từ các chính sách thương mại mang tính đối đầu mà Tổng thống Donald Trump vừa đề xuất. Theo đó, Mỹ đang cân nhắc áp mức thuế 10% đối với hàng hóa từ Trung Quốc kể từ ngày 1/2 – trùng thời điểm chính sách thuế 25% dành cho hàng nhập từ Mexico và Canada có hiệu lực. Không dừng lại ở đó, Tổng thống Mỹ còn ám chỉ khả năng áp thuế với hàng hóa từ châu Âu, và cảnh báo trừng phạt kinh tế nếu Nga không đạt được thỏa thuận về Ukraine.
Theo phân tích từ công ty tư vấn Ritterbusch and Associates, chính sách thuế quan – hơn là các lệnh trừng phạt – mới là mối lo lớn nhất với các nhà giao dịch hiện nay. Điều này đặt ra câu hỏi về nhu cầu năng lượng toàn cầu nếu căng thẳng thương mại lan rộng.
Trước các mối đe dọa từ Mỹ, châu Âu đã có động thái phản ứng đáng chú ý. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã có cuộc gặp tại Paris nhằm khẳng định sự đoàn kết và tìm kiếm giải pháp đối phó với chính sách áp thuế mới của Mỹ.
Ở chiều nguồn cung, Tổng thống Trump còn đề cập đến khả năng ngừng nhập khẩu dầu từ Venezuela – quốc gia thành viên OPEC đang chịu lệnh trừng phạt của Washington. Theo báo cáo của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), trong 10 tháng đầu năm 2024, Mỹ đã nhập khẩu trung bình 200.000 thùng dầu/ngày từ Venezuela, tăng gấp đôi so với mức trung bình năm 2023 là 100.000 thùng/ngày. Nếu lệnh cấm được thực thi, thị trường dầu có thể đối mặt với cú sốc nguồn cung cục bộ.
Ngoài yếu tố chính trị, dữ liệu tồn kho từ Mỹ cũng tác động đến giá dầu. Theo Viện Dầu khí Mỹ (API), trong tuần kết thúc ngày 17/1, tồn kho dầu thô của Mỹ tăng 1 triệu thùng. Đồng thời, tồn kho xăng và sản phẩm chưng cất cũng tiếp tục tăng lần lượt 3,2 triệu và 1,9 triệu thùng, dù mức tăng khiêm tốn hơn so với tuần trước đó. Những con số này cho thấy áp lực dư cung vẫn còn hiện hữu và có thể kìm hãm đà tăng giá dầu trong ngắn hạn.
Tại thị trường Việt Nam, giá bán lẻ xăng dầu áp dụng từ ngày 23/1 như sau:
Xăng E5 RON 92: không quá 20.731 đồng/lít
Xăng RON 95-III: không quá 21.220 đồng/lít
Dầu diesel: không quá 19.782 đồng/lít
Dầu hỏa: không quá 19.706 đồng/lít
Dầu mazut: không quá 17.181 đồng/kg
Kỳ điều chỉnh giá tiếp theo sẽ được Liên Bộ Tài chính - Công Thương tiến hành vào chiều ngày 23/1. Trong bối cảnh giá dầu thế giới có xu hướng đi ngang và giảm nhẹ những phiên gần đây, dự báo giá xăng dầu trong nước sẽ biến động trái chiều.
Cụ thể, giá xăng nhiều khả năng sẽ giảm nhẹ từ 50–200 đồng/lít, đánh dấu sự kết thúc chuỗi 3 lần tăng liên tiếp. Trong khi đó, giá dầu có thể tiếp tục tăng thêm khoảng 500–700 đồng/lít (hoặc kg), duy trì xu thế đi lên do ảnh hưởng từ giá dầu thành phẩm trên thị trường Singapore – cơ sở tham chiếu quan trọng trong điều hành giá tại Việt Nam.
Ở kỳ điều chỉnh gần nhất, ngày 11/1, giá xăng E5 RON 92 tăng 319 đồng/lít, RON 95-III tăng 201 đồng/lít. Giá dầu diesel và dầu hỏa cũng lần lượt tăng 539 đồng và 462 đồng/lít. Đặc biệt, dầu mazut ghi nhận mức tăng mạnh 999 đồng/kg – mức tăng cao nhất trong số các mặt hàng.
Những điều chỉnh này phản ánh sự nhạy cảm của thị trường trong nước trước diễn biến phức tạp của giá dầu toàn cầu, đồng thời cho thấy vai trò điều tiết của Quỹ Bình ổn giá xăng dầu trong việc hạn chế các cú sốc giá quá lớn đối với người tiêu dùng.
Tuy nhiên, áp lực từ thị trường quốc tế vẫn luôn hiện hữu. Nếu căng thẳng thương mại giữa Mỹ và các đối tác tiếp tục leo thang, giá năng lượng có thể chịu nhiều tác động hơn trong các tháng tới, kéo theo những điều chỉnh sâu hơn ở thị trường nội địa.
Trong khi thị trường thế giới đang trong thế “ngóng” chính sách thuế và các động thái từ tân Tổng thống Mỹ, thị trường Việt Nam vẫn đang giữ nhịp ổn định tương đối tốt. Giá xăng dầu trong nước được điều hành linh hoạt, bám sát các diễn biến thế giới nhưng đồng thời cũng đảm bảo hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Với xu thế giá dầu Brent và WTI chưa tìm lại đà tăng mạnh, khả năng thị trường tiếp tục biến động theo hướng giằng co trong các phiên tới là rất cao. Tuy vậy, trong ngắn hạn, người tiêu dùng trong nước có thể kỳ vọng vào sự ổn định hoặc giảm nhẹ giá xăng, trong khi giá dầu vẫn sẽ nhích lên nhẹ do yếu tố cung cầu.
Trong bối cảnh nhiều rủi ro và bất định về địa chính trị, điều quan trọng là duy trì sự linh hoạt trong quản lý giá, đồng thời theo dõi sát sao các động thái quốc tế – đặc biệt là từ Nhà Trắng – để đưa ra quyết sách phù hợp, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.