Trong bối cảnh căng thẳng tại Trung Đông ngày càng leo thang, đặc biệt là những đe dọa xoay quanh eo biển Hormuz – tuyến đường huyết mạch của ngành năng lượng toàn cầu, giá cước vận tải dầu thô đã chứng kiến mức tăng phi mã.
Theo dữ liệu mới nhất, giá thuê tàu chở dầu thô siêu lớn (VLCC) cho hành trình từ Vịnh Ba Tư đến Trung Quốc đã nhảy vọt 50% chỉ trong vòng một tuần. Mức giá này hiện đã đạt 75 điểm trên thang đo Worldscale (WS), tăng mạnh 22 điểm so với trước đó, tương đương mức tăng hơn 50% so với mốc chuẩn 100 điểm. Nếu quy đổi ra chi phí thuê tàu định hạn chuyến khứ hồi (TCE), các chủ hàng hiện đang phải chi trả hơn 57.000 USD mỗi ngày – cao gấp gần ba lần so với mức 21.000 USD/ngày chỉ cách đây chưa đầy hai tuần.
Giá dầu thô cũng không nằm ngoài xu hướng tăng. Vào ngày 22/6, giá hợp đồng dầu Brent kỳ hạn đã chạm mốc 76,42 USD/thùng, tăng đáng kể so với mức đóng cửa 73,84 USD trước đó.
Nguyên nhân chính đằng sau đợt tăng giá này là lo ngại ngày càng gia tăng về khả năng Iran sẽ đóng cửa eo biển Hormuz – cửa ngõ chiến lược nối Vịnh Ba Tư với Biển Ả Rập. Theo Trung tâm An ninh và Luật pháp Quốc tế Strauss (Đại học Texas, Mỹ), hơn 17 triệu thùng dầu – tương đương khoảng 25% tổng sản lượng toàn cầu – được vận chuyển qua tuyến đường này mỗi ngày.
Ngày 22/6, Quốc hội Iran đã thông qua kế hoạch đóng cửa eo biển, mặc dù quyết định cuối cùng vẫn đang chờ sự phê chuẩn từ giới chức an ninh nước này. Động thái này diễn ra chỉ một ngày sau khi Mỹ được cho là đã thực hiện một cuộc không kích nhằm vào cơ sở hạt nhân của Iran, khiến tình hình khu vực trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết. Nếu Hormuz thực sự bị phong tỏa, đây sẽ là lần đầu tiên kể từ năm 1984 eo biển này bị ngừng hoạt động.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cũng đã lên tiếng yêu cầu Trung Quốc – khách hàng lớn nhất mua dầu từ Iran – gây sức ép để Tehran không thực hiện hành động đơn phương này. Washington đồng thời cảnh báo sẽ có biện pháp cứng rắn nếu lợi ích chiến lược bị đe dọa.
Mặc dù những rủi ro tại Hormuz đang ngày càng rõ ràng, các hãng tàu vận tải container lớn như Maersk (Đan Mạch) hay CMA CGM (Pháp) vẫn tiếp tục duy trì các tuyến vận hành qua khu vực này. Các quốc gia vùng Vịnh hiện chỉ chiếm khoảng 2–3% tổng lưu lượng container toàn cầu, tuy nhiên tác động gián tiếp từ các bất ổn khu vực vẫn là điều đáng lo ngại.
Đại diện Maersk cho biết hãng “theo dõi sát sao tình hình và sẽ điều chỉnh khai thác nếu cần thiết”, đồng thời cam kết đánh giá rủi ro an ninh thường xuyên để đảm bảo an toàn cho đội tàu. Trong khi đó, CMA CGM khẳng định hoạt động vận tải biển và chuỗi logistics của hãng vẫn diễn ra bình thường, chưa có sự thay đổi nào về phạm vi dịch vụ hay lịch trình cập cảng.
Trong bối cảnh thị trường năng lượng và vận tải quốc tế đang hồi hộp chờ đợi các bước đi tiếp theo từ Iran và các cường quốc liên quan, giới chuyên gia cảnh báo rằng bất kỳ sự gián đoạn nào tại eo biển Hormuz đều có thể tạo ra cú sốc nguồn cung nghiêm trọng, đẩy giá dầu và chi phí logistics toàn cầu lên cao.
Việc ngành vận tải và năng lượng đang phải đối mặt với áp lực gia tăng từ địa chính trị càng cho thấy tầm quan trọng của việc đa dạng hóa chuỗi cung ứng và đảm bảo an ninh hàng hải – một thách thức lớn không chỉ với các quốc gia khu vực, mà còn với toàn bộ nền kinh tế thế giới.
Tiếng Việt
English
