Chính quyền Tổng thống Donald Trump vừa thông báo mở rộng phạm vi điều tra an ninh quốc gia đối với nhiều mặt hàng nhập khẩu, bao gồm robot, máy móc công nghiệp và thiết bị y tế. Động thái này được đánh giá có thể mở đường cho hàng loạt biện pháp áp thuế mới, kéo theo chi phí tăng cao cho người tiêu dùng, bệnh viện và các nhà sản xuất tại Mỹ.
Bộ Thương mại Mỹ ngày 2/9 đã khởi động cuộc điều tra dựa trên Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại, với mục tiêu xác định liệu các mặt hàng nhập khẩu này có gây đe dọa tới an ninh quốc gia hay không.
Danh mục mở rộng bao gồm thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) như khẩu trang y tế, khẩu trang N95, găng tay, kim tiêm, ống tiêm và một số loại thuốc kê đơn. Ngoài ra, nhiều thiết bị y tế khác cũng nằm trong diện xem xét như xe lăn, giường bệnh, máy tạo nhịp tim, bơm insulin và van tim.
Theo Bộ Thương mại, kết quả điều tra có thể trở thành cơ sở cho các biện pháp áp thuế bổ sung, với mục tiêu khuyến khích sản xuất nội địa các sản phẩm thiết yếu cho an ninh quốc gia.
Các cuộc điều tra mới còn mở rộng sang lĩnh vực máy móc công nghiệp và robot, trong đó ngành ô tô được nhận định sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Theo Liên đoàn Robot Quốc tế, riêng năm 2023, ngành này đã lắp đặt tới 13.747 robot, phần lớn là nhập khẩu, trong khi năng lực sản xuất trong nước còn hạn chế.
Dữ liệu từ Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (USITC) cho thấy, Mỹ hiện phụ thuộc lớn vào Mexico và Trung Quốc trong lĩnh vực máy móc công nghiệp, với tỷ trọng nhập khẩu lần lượt chiếm 18% và 17% tổng kim ngạch năm 2023.
Trong lĩnh vực y tế, các chuyên gia cảnh báo việc áp thuế mới có thể làm gia tăng chi phí chăm sóc sức khỏe. Ông Scott Whitaker, Giám đốc điều hành Hiệp hội Công nghệ Y tế (AdvaMed), nhấn mạnh:
“Các nhà lãnh đạo chuỗi cung ứng thiết bị y tế đã báo cáo nhiều lo ngại. Chúng ta không thể để chi phí y tế leo thang, bởi phần lớn gánh nặng sẽ dồn lên các chương trình công như Medicare, Medicaid và hệ thống y tế Cựu chiến binh.”
Hiệp hội Bệnh viện Mỹ (AHA) cũng nhiều lần lên tiếng trong năm nay, cảnh báo rằng việc tăng thuế với thiết bị y tế có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng điều trị. Ông Rick Pollack, Giám đốc điều hành AHA, cho biết trong tháng 4:
“Việc gián đoạn nguồn cung các thiết bị thiết yếu – vốn phần lớn nhập khẩu – có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác chăm sóc bệnh nhân.”
Trong những năm qua, chính quyền Trump nhiều lần sử dụng Mục 232 để áp thuế lên hàng loạt mặt hàng, từ thép, nhôm, đồng cho tới ô tô và linh kiện. Ngoài các mặt hàng mới được bổ sung, Mỹ hiện cũng đang tiến hành điều tra đối với dược phẩm, chất bán dẫn, wafer silicon và thiết bị sản xuất chip – phản ánh mối quan ngại ngày càng lớn của Washington về sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng quốc tế.
Mặc dù Liên minh châu Âu và Nhật Bản đã đạt được thỏa thuận có thể giúp họ tránh được các mức thuế bổ sung, song phần lớn các đối tác thương mại khác, trong đó có Trung Quốc và Mexico, vẫn đối diện nguy cơ cao.
Các chuyên gia nhận định, nếu Mỹ tiếp tục mở rộng danh mục áp thuế, tác động lan tỏa sẽ rất lớn:
Doanh nghiệp: chi phí sản xuất tăng, đặc biệt với ngành ô tô và công nghiệp chế tạo.
Người tiêu dùng: đối mặt với giá hàng hóa và dịch vụ y tế cao hơn.
Hệ thống y tế: có nguy cơ thiếu hụt thiết bị và vật tư, ảnh hưởng đến khả năng chăm sóc bệnh nhân.
Dù được thiết kế nhằm thúc đẩy sản xuất nội địa và giảm phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài, chính sách thuế quan mới có thể tạo ra hiệu ứng ngược, khiến chi phí gia tăng và gây áp lực lên toàn bộ nền kinh tế Mỹ.
Tiếng Việt
English
