Trong tháng 7, hàng loạt nhà đầu tư đã chịu thiệt hại nặng nề khi rơi vào bẫy “thổi giá” cổ phiếu penny, với tổng số vốn hóa bị cuốn phăng lên tới 3,7 tỷ USD. Tâm điểm là nhóm cổ phiếu Trung Quốc quy mô nhỏ niêm yết tại Mỹ, vốn bị đẩy giá chóng mặt trên mạng xã hội trước khi lao dốc không phanh.
Theo dữ liệu từ công ty phân tích InvestorLink, bảy mã cổ phiếu vốn hóa nhỏ trên sàn Nasdaq – gồm Concorde International, Ostin Technology, Top KingWin, Skyline Builders, Everbright Digital, Park Ha Biological Technology và Pheton Holdings – đều mất hơn 80% giá trị chỉ trong thời gian ngắn.
Trước đó, nhóm này được quảng bá rầm rộ trên các hội nhóm WhatsApp và diễn đàn trực tuyến, khiến giá tăng dựng đứng. Tuy nhiên, ngay sau đó, làn sóng bán tháo đã xóa sổ hàng tỷ USD vốn hóa.
Các chuyên gia cho rằng đây là ví dụ điển hình của chiêu trò “pump & dump” – đẩy giá lên cao giả tạo rồi bất ngờ bán tháo để trục lợi. Hiện chưa có bằng chứng cho thấy chính các doanh nghiệp liên quan trực tiếp đến biến động bất thường, nhưng những nghi vấn thao túng ngày càng gia tăng.
Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) cho biết, lượng khiếu nại về lừa đảo chứng khoán dạng này đã tăng 300% so với cùng kỳ năm trước, với nhiều nạn nhân bị lôi kéo qua mạng xã hội bởi các đối tượng giả danh công ty môi giới hoặc chuyên gia đầu tư nổi tiếng.
Không chỉ nhà đầu tư nhỏ lẻ, ngay cả doanh nhân hay cựu nhà ngoại giao cũng trở thành nạn nhân. Tia Castagno – một nữ doanh nhân tại London – thừa nhận đã mất toàn bộ tiền tiết kiệm sau khi bị dụ dỗ đầu tư vào Ostin Technology qua nhóm WhatsApp.
“Tôi cảm thấy trống rỗng và xấu hổ… Tôi không ngừng tự trách mình vì đã bị lừa,” cô chia sẻ với Financial Times.
Tại Anh, luật sư Ryan Sweetnam (Cel Solicitors) tiết lộ ông đã tiếp nhận hơn 100 khách hàng rơi vào bẫy cổ phiếu penny Trung Quốc chỉ trong vài tháng gần đây.
Trong 7 tháng qua, CEO InvestorLink Matthew Michel liên tục cảnh báo về hoạt động bất thường quanh các cổ phiếu này, thậm chí gửi email định kỳ cho Financial Times. Một công ty giao dịch lớn ở Phố Wall cũng nhiều lần cảnh báo SEC và Nasdaq, song các cơ quan này từ chối bình luận.
Điển hình, Pheton Holdings đã giảm tới 95% chỉ trong một phiên giao dịch, dù InvestorLink đã cảnh báo gần ba tuần trước.
Các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi, như lập nhóm WhatsApp giả mạo môi giới Mỹ uy tín hoặc thao túng thảo luận trên Reddit, thậm chí xuất phát từ tài khoản có địa chỉ IP tại Nga và Iran.
Một trường hợp gây chú ý là Regencell Bioscience – công ty thảo dược Trung Quốc lỗ 4,4 triệu USD trong năm 2024 nhưng cổ phiếu lại tăng gần 60.000%, đạt vốn hóa 38 tỷ USD – cao hơn cả Jefferies và Walgreens cộng lại. Sau đó, cổ phiếu nhanh chóng lao dốc 83%.
Trong bối cảnh này, Meta (chủ sở hữu Facebook, Instagram, Threads) cho biết đang đẩy mạnh công nghệ chống lừa đảo, đồng thời phối hợp với ngân hàng và chính phủ nhằm hạn chế loại tội phạm tài chính ngày càng tinh vi này.
Tiếng Việt
English
