Chính phủ Mỹ mở cửa trở lại nhưng dữ liệu kinh tế tháng 10 bị “mất vĩnh viễn” khiến giới đầu tư lo ngại Fed sẽ khó hạ lãi suất trong thời gian tới.
Sau 43 ngày gián đoạn, chính phủ Mỹ chính thức hoạt động trở lại, kết thúc đợt “shutdown” dài kỷ lục.
Tuy nhiên, thay vì bùng nổ, Phố Wall mở đầu phiên giao dịch thứ Năm trong trạng thái lặng sóng – phản ứng trái ngược với kỳ vọng về một “cuộc trở lại hoành tráng”.
Chỉ số S&P 500 Futures giảm nhẹ, Dow Jones đi ngang và Nasdaq mất đà tăng.
Trên thị trường tiền tệ, đồng USD yếu đi, trong khi franc Thụy Sĩ tăng giá nhờ kỳ vọng Mỹ có thể hạ thuế nhập khẩu hàng hóa từ Thụy Sĩ – một tín hiệu nhỏ, nhưng phản ánh tâm lý tìm kiếm an toàn của giới đầu tư giữa giai đoạn mập mờ thông tin.
Thị trường kỳ vọng rằng việc mở cửa trở lại sẽ giải phóng hàng loạt báo cáo kinh tế bị đình trệ, từ số liệu việc làm, lạm phát cho đến chỉ số sản xuất.
Thế nhưng, Nhà Trắng đã dội một gáo nước lạnh khi tuyên bố rằng các dữ liệu tháng 10 “nhiều khả năng sẽ không bao giờ được công bố”.
Phát ngôn viên Karoline Leavitt cho biết:
“Toàn bộ dữ liệu bị trì hoãn trong thời gian đóng cửa đã bị tổn hại vĩnh viễn. Điều đó khiến các nhà hoạch định chính sách của Fed phải đưa ra quyết định như thể đang bay trong sương mù.”
Câu nói này ngay lập tức khiến giới đầu tư lạnh gáy.
Không có dữ liệu đáng tin cậy, Fed mất đi “kim chỉ nam” trong giai đoạn then chốt, khi thị trường đang chờ đợi tín hiệu cắt giảm lãi suất vào tháng 12.
Các chuyên gia gọi tình huống hiện nay là “data blackout” – thời kỳ mù dữ liệu.
Trong suốt hơn một tháng, các cơ quan liên bang như Cục Thống kê Lao động (BLS) hay Bộ Thương mại đã không thể công bố báo cáo.
Và giờ đây, nhiều trong số đó được xem là đã mất vĩnh viễn – không thể phục hồi chính xác do sai lệch dữ liệu và gián đoạn quy trình thu thập.
Điều này đặc biệt nguy hiểm khi chính sách tiền tệ của Fed phụ thuộc gần như tuyệt đối vào dữ liệu thực tế.
Không có thông tin mới về việc làm, giá tiêu dùng hay sản xuất công nghiệp, Fed có thể buộc phải giữ nguyên lãi suất cao lâu hơn, hoặc thậm chí trì hoãn các biện pháp hỗ trợ kinh tế.
Nhà kinh tế Michael Brown (RBC Capital Markets) cảnh báo:
“Một nền kinh tế hiện đại không thể vận hành khi mù thông tin. Việc mất dữ liệu đồng nghĩa Fed phải ra quyết định trong bóng tối – và điều đó hiếm khi mang lại kết quả tích cực.”
Trên thị trường quốc tế, đồng USD giảm nhẹ, đánh dấu đà suy yếu sau 3 phiên tăng liên tiếp.
Nhà đầu tư chuyển sang các tài sản trú ẩn an toàn như franc Thụy Sĩ và vàng, trong bối cảnh niềm tin vào chính sách của Fed đang lung lay.
Đồng franc Thụy Sĩ tăng mạnh sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố đang xem xét hạ thuế nhập khẩu hàng hóa Thụy Sĩ – động thái cho thấy Washington đang tìm cách xoa dịu căng thẳng thương mại sau giai đoạn chính trị rối ren.
Trong khi đó, giá vàng giao ngay tăng lên mức cao nhất trong 3 tuần, do lo ngại rằng sự thiếu minh bạch của dữ liệu Mỹ có thể khiến dòng tiền toàn cầu chuyển hướng khỏi USD.
Các chuyên gia nhận định điều đáng sợ nhất không phải là shutdown, mà là hậu quả sau shutdown.
Sự gián đoạn này khiến chuỗi dữ liệu kinh tế bị gãy, kéo theo mất tính liên tục trong mô hình phân tích mà Fed và giới đầu tư sử dụng.
“Nếu dữ liệu bị bóp méo, mọi dự báo đều vô nghĩa,”
theo Jeffrey Kleintop, chiến lược gia trưởng tại Charles Schwab.
“Và nếu Fed không có bức tranh toàn cảnh, họ sẽ ưu tiên sự thận trọng – đồng nghĩa giữ lãi suất cao thêm vài tháng.”
Điều này đồng nghĩa với rủi ro suy thoái tăng lên, khi lãi suất cao tiếp tục kìm hãm tiêu dùng, đầu tư và giá cổ phiếu.
Trên Phố Wall, giới giao dịch đã bắt đầu hạ kỳ vọng cắt giảm lãi suất từ 60% xuống còn 35% cho kỳ họp tháng 12.
Khi “dòng sông dữ liệu” tạm cạn, dòng tiền đầu tư cũng đổi hướng.
Các quỹ lớn đang gia tăng tỷ trọng ở trái phiếu kho bạc, năng lượng và y tế – nhóm ngành có khả năng chống chịu tốt trong môi trường bất ổn.
Ngược lại, cổ phiếu công nghệ và tài chính bị bán ra nhiều hơn, do phụ thuộc mạnh vào kỳ vọng chính sách tiền tệ nới lỏng.
Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm giảm nhẹ, phản ánh tâm lý “trú ẩn” của nhà đầu tư.
Các chuyên gia của Morgan Stanley cho biết, “tính phòng thủ sẽ là từ khóa cho quý IV”, và mọi chiến lược đầu tư đều cần được điều chỉnh theo hướng thận trọng.
Không chỉ riêng nước Mỹ, “cơn mù dữ liệu” còn gây hiệu ứng dây chuyền đến thị trường toàn cầu.
Các nền kinh tế châu Á và châu Âu vốn dựa vào số liệu của Mỹ để dự báo thương mại, tỷ giá và dòng vốn.
Việc Mỹ tạm ngưng hoặc mất dữ liệu khiến các mô hình kinh tế quốc tế rơi vào trạng thái “bất cân bằng”.
Tại châu Âu, đồng euro biến động nhẹ, trong khi chứng khoán châu Á giảm điểm do tâm lý thận trọng lan rộng.
Giới đầu tư quốc tế đang chờ đợi tín hiệu từ Fed, nhưng với “tấm bản đồ mờ nhòe”, mọi dự đoán đều trở nên rủi ro.
Các chuyên gia chính sách cho rằng hậu quả lớn nhất của đợt shutdown này không phải là thiệt hại kinh tế ngắn hạn, mà là mất niềm tin dài hạn vào hệ thống dữ liệu Mỹ.
Nếu các báo cáo kinh tế có thể bị gián đoạn, chậm trễ hoặc xoá sổ bất cứ lúc nào, nhà đầu tư quốc tế sẽ thận trọng hơn khi dựa vào thông tin từ Washington.
Điều này đặt ra thách thức cho Cục Dự trữ Liên bang (Fed) trong việc duy trì uy tín và tính minh bạch của chính sách tiền tệ.
Khi dữ liệu trở nên “không chắc chắn”, niềm tin thị trường cũng lung lay — và đó là thứ mà không một chính sách nào có thể phục hồi trong ngày một ngày hai.
Sự kiện chính phủ Mỹ mở cửa trở lại lẽ ra phải là tin tốt.
Thế nhưng, trong thực tế, cơn khủng hoảng dữ liệu đang trở thành “bóng ma” bao trùm toàn thị trường.
Không ai biết chắc Fed sẽ làm gì tiếp theo, bởi ngay cả Fed cũng đang mất phương hướng.
Trong bối cảnh đó, thị trường tài chính bước vào một giai đoạn mới:
– Thiếu thông tin nhưng thừa rủi ro
– Thận trọng nhưng không bi quan
– Và hơn hết, mọi quyết định đều được soi kỹ hơn bao giờ hết
1. Vì sao thị trường Mỹ phản ứng yếu sau khi chính phủ mở cửa lại?
Bởi nhà đầu tư vẫn lo ngại hậu quả của việc mất dữ liệu kinh tế – yếu tố sống còn để Fed ra quyết định.
2. Liệu Fed có thể giảm lãi suất trong tháng 12 không?
Khả năng này giảm xuống đáng kể, do thiếu dữ liệu tin cậy khiến Fed có xu hướng thận trọng hơn.
3. Việc mất dữ liệu ảnh hưởng thế nào đến kinh tế toàn cầu?
Các quốc gia phụ thuộc vào dữ liệu Mỹ để điều chỉnh chính sách thương mại và đầu tư sẽ gặp khó trong việc dự báo và ra quyết định.
4. Nhà đầu tư nên làm gì trong giai đoạn “mù dữ liệu” này?
Giới chuyên gia khuyên nên chuyển sang chiến lược phòng thủ – ưu tiên trái phiếu, năng lượng, y tế và vàng.
Tiếng Việt
English
