Tài sản ròng: Phân loại, cách tính và các điểm lưu ý

Nếu tìm hiểu về lĩnh vực tài chính, bạn sẽ nghe nhắc đến khái niệm tài sản ròng. Vậy, bạn hiểu tài sản ròng là gì? Giá trị của loại tài sản này ra sao? Phân loại, cách tính và những điểm cần lưu ý là gì? Hãy cùng nhau tìm hiểu chi tiết qua bài viết này. 

Định nghĩa tài sản ròng

Tài sản ròng, đó là cái tổng hợp không thể không nhắc đến khi đánh giá tình hình tài chính của một tổ chức hay cá nhân. Đây đơn giản là sự chênh lệch giữa giá trị tài sản mà tổ chức hay cá nhân sở hữu và tổng giá trị các khoản nợ đang phải trả. Mỗi con số trong bảng cân đối kế toán không chỉ là các con số, mà là những dấu hiệu quan trọng, là ngôn ngữ thông tin đặc trưng cho sức khỏe tài chính.

Tài sản ròng hay còn được biết đến là giá trị tài sản thuần. Đó chính là cái nhìn toàn diện về sức khỏe tài chính. Trong lĩnh vực tài chính, tài sản ròng không chỉ là con số, mà là chìa khóa mở cánh cửa cho những chiến lược đầu tư và các sản phẩm tài chính. Đặc biệt như quỹ phòng hộ hay các khoản đầu tư phức tạp.

Không chỉ giới hạn ở tầm nhìn chuyên nghiệp, tài sản ròng đã trở thành một tiêu chuẩn quen thuộc trong văn hóa đại chúng. Mọi ánh nhìn đổ dồn về những con số này, từ top người giàu nhất đến tài sản ròng của những người nổi tiếng. Đó không chỉ là con số trên giấy, mà là một phản ánh rõ nét về định vị và tầm quan trọng trong xã hội ngày nay.

Tài sản ròng được tính như thế nào?

Tài sản ròng được tính khá đơn giản: giá trị tài sản trừ đi toàn bộ nghĩa vụ nợ. 

Tài sản, được hiểu là mọi thứ có giá trị mà bạn sở hữu có thể chuyển đổi thành tiền. Trong khi nợ phải trả là những cam kết giảm bớt nguồn lực, như các khoản vay, trả nợ và thế chấp.

Giá trị của tài sản ròng có thể dương hoặc âm. Điều này thể hiện lần lượt sức mạnh tài chính khi tài sản vượt quá nghĩa vụ nợ, và lo ngại khi ngược lại. 

• Tài sản ròng dương và tăng dần là dấu hiệu của tình hình tài chính khỏe mạnh. 
• Tài sản ròng dương và giảm dần là điều cần quan tâm, có thể là dấu hiệu của sự suy giảm tài sản so với nghĩa vụ nợ.

Để tăng tài sản ròng, chiến lược tốt nhất là giảm nghĩa vụ nợ trong khi duy trì hoặc tăng giá trị tài sản; hoặc tăng giá trị tài sản trong khi giảm hoặc duy trì nghĩa vụ nợ. Tính toán này không chỉ áp dụng cho cá nhân và doanh nghiệp, mà còn cho các ngành và thậm chí cả quốc gia.

Đối với doanh nghiệp và tài chính cá nhân

Với doanh nghiệp, tài sản ròng còn được gọi là giá trị sổ sách hay vốn chủ sở hữu của cổ đông. Bảng cân đối kế toán, còn gọi là báo cáo tài sản ròng, thể hiện giá trị vốn chủ sở hữu của công ty bằng cách lấy giá trị tổng tài sản trừ đi tổng nợ phải trả. Cần lưu ý rằng các giá trị trên bảng cân đối kế toán của công ty chủ yếu dựa trên giá gốc hoặc giá trị sổ sách chứ không phải giá trị thị trường hiện tại.

Với cá nhân, tài sản ròng được tính bằng giá trị tài sản trừ đi nợ. Nợ bao gồm các khoản vay, thẻ tín dụng, thanh toán hóa đơn, thuế phải nộp,... Tài sản gồm tiền tiết kiệm, chứng khoán, bất động sản, phương tiện giao thông,... Những gì còn lại sau khi bán hết tài sản và trả hết nợ là tài sản ròng.

Một số điểm lưu ý về tài sản ròng

Để hiểu đúng về tài sản ròng, một số vấn đề bạn cần tìm hiểu thêm và lưu ý như sau:

Khi nào xảy ra tài sản ròng âm?

Tài sản ròng âm xảy ra khi tổng nợ lớn hơn tổng tài sản. Ví dụ, nếu tổng các khoản nợ như thẻ tín dụng, khoản vay mua nhà, xe, học phí, vượt quá tổng giá trị tiền mặt và tài sản đầu tư, thì tài sản ròng sẽ âm.

Tài sản ròng âm cho thấy cần cân nhắc các biện pháp cắt giảm nợ như thắt chặt chi tiêu, ưu tiên trả nợ lãi suất cao, thương thảo với chủ nợ,... Đối với nhiều người trẻ, tài sản ròng âm do khoản vay học phí lớn là điều không hiếm. Gánh nặng gia đình hay bệnh tật bất ngờ cũng có thể khiến nhiều người rơi vào tình trạng này.

Trong trường hợp không còn cách nào khả thi, việc nộp đơn xin phá sản để loại bỏ một phần nợ và ngăn chặn chủ nợ đòi nợ có thể là giải pháp thích hợp. Tuy nhiên, một số khoản nợ nhất định không áp dụng được phá sản và việc này cũng sẽ ảnh hưởng đến lịch sử tín dụng trong nhiều năm tiếp theo.

Mức cân đối với tài sản ròng ra sao?

Xác định mức tài sản ròng "ổn" là tương đối, phụ thuộc vào hoàn cảnh sống, nhu cầu tài chính và lối sống của mỗi người. Theo thống kê mới nhất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), giá trị tài sản ròng trung bình của một cá nhân ở nước này là khoảng 121.700 USD vào năm 2019. Con số này có thể cao hoặc thấp hơn tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Điều quan trọng là cân đối thu nhập và chi tiêu để duy trì mức tài sản ròng phù hợp với nhu cầu và khả năng của bản thân.

Bạn nên tiết kiệm bao nhiêu tiền là hợp lý?

Giá trị tiết kiệm phù hợp sẽ phụ thuộc vào độ tuổi, nghề nghiệp, lối sống và điều kiện cá nhân của mỗi người. Fidelity, một công ty tài chính, khuyến nghị rằng bạn nên tiết kiệm một khoản bằng ba lần mức lương hàng năm của mình trước tuổi 40, tính trên tất cả các tài khoản hưu trí. Mức tiết kiệm này có thể thay đổi tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể của mỗi người.

Kết luận

Tài sản ròng thực sự phản ánh mức độ giàu có của một cá nhân hay doanh nghiệp, chứ không thể đo bằng giá trị tài sản đơn thuần. Bởi lẽ, dù sở hữu nhiều tài sản nhưng vẫn có thể gánh khoản nợ lớn. Vì vậy, để tăng tài sản ròng, cần vừa gia tăng tài sản vừa cắt giảm nợ nần. Chìa khóa nằm ở cân bằng giữa hai yếu tố này để duy trì mức tài sản ròng tích cực.

Duy Thanh