logo
Share

Trang chủ

Tin tức

Chuỗi cung ứng chip toàn cầu đứng trước nguy cơ đứt gãy mới sau động thái siết xuất khẩu của Trung Quốc

Chuỗi cung ứng chip toàn cầu đứng trước nguy cơ đứt gãy mới sau động thái siết xuất khẩu của Trung Quốc

11 tháng 10 2025

Liệu lệnh hạn chế xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc có châm ngòi cho khủng hoảng chip mới? Chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu đang đối mặt thử thách lớn.

“Cuộc chiến vật liệu” mới trong ngành công nghệ toàn cầu

Chuỗi cung ứng bán dẫn – trụ cột của nền kinh tế kỹ thuật số toàn cầu – một lần nữa đứng trước làn sóng bất ổn.

Khi Trung Quốc siết chặt xuất khẩu khoáng sản đất hiếmMỹ đáp trả bằng việc đe dọa tăng thuế cùng hạn chế phần mềm công nghệ, các doanh nghiệp trong ngành đang chuẩn bị cho kịch bản tồi tệ nhất kể từ sau đại dịch COVID-19.

Đằng sau những động thái này là một cuộc “đọ sức” mới về nguồn lực chiến lược. Đất hiếm vốn là nguyên liệu không thể thiếu để sản xuất nam châm, tấm wafer và linh kiện vi mô trong mọi thiết bị hiện đại – từ điện thoại thông minh, ô tô điện cho tới hệ thống vệ tinh quân sự.

Và giờ đây, cả hai siêu cường dường như đều sẵn sàng “vũ khí hóa” nguồn tài nguyên này.

Trung Quốc thắt chặt xuất khẩu đất hiếm – cú sốc lan khắp chuỗi cung ứng

nhà cung ứng hơn 70% lượng đất hiếm của toàn cầu, Trung Quốc vừa mở rộng các quy định kiểm soát xuất khẩu.

Theo quy định mới, mọi sản phẩm chứa hơn 0,1% đất hiếm có nguồn gốc Trung Quốc đều phải có giấy phép xuất khẩu đặc biệt, khiến dòng chảy nguyên liệu bị bóp nghẹt đáng kể.

Bộ Thương mại Trung Quốc khẳng định đây là “biện pháp cần thiết nhằm bảo vệ an ninh quốc gia”. Tuy nhiên, với các ngành công nghiệp công nghệ cao trên thế giới, động thái này như một “cơn địa chấn”.

Các tập đoàn lớn ở Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu đang gấp rút đánh giá lại kho dự trữ vật liệu, lo ngại giá đất hiếm tăng mạnh và tiến độ sản xuất bị chậm trễ.

Các chuyên gia cảnh báo lệnh kiểm soát này có thể tác động trực tiếp đến quá trình sản xuất chip 14nm trở xuốngbộ nhớ NAND 256 lớp – hai thành phần trọng yếu trong các lĩnh vực AI, xe điện và quốc phòng.

“Đây không chỉ là một cuộc chiến thương mại – mà là cuộc chiến về vật liệu,” chuyên gia nghiên cứu bán dẫn Evan Liu tại Viện Công nghệ Châu Á nhận định.

Mỹ đáp trả: thuế quan và biện pháp công nghệ cứng rắn

Không để bị động, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhanh chóng tuyên bố khả năng áp thuế 100% với hàng hóa Trung Quốc từ ngày 1/11, đồng thời xem xét siết xuất khẩu phần mềm công nghệ cao liên quan đến thiết kế và tự động hóa chip.

Đây là bước leo thang mới trong chiến lược của Washington nhằm hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ bán dẫn tiên tiến của Bắc Kinh, đặc biệt trong lĩnh vực quang khắc và chip AI.

Tuy nhiên, giới phân tích cảnh báo chính sách này có thể phản tác dụng, đẩy giá thành sản xuất tăng cao và kích hoạt làn sóng lạm phát mới trong lĩnh vực điện tử toàn cầu.

“Mỗi quyết định giờ đây đều tạo hiệu ứng dây chuyền. Thị trường bán dẫn đã trở thành tấm gương phản chiếu địa chính trị,” chuyên gia kinh tế Maria Chen từ TechLink Research bình luận.

Tác động dây chuyền đến ngành bán dẫn

1️⃣ Các nhà sản xuất chip gồng mình đối phó

Những cái tên lớn như TSMC, Samsung, Intel hay GlobalFoundries đang tìm cách điều chỉnh kế hoạch cung ứng. Chỉ cần thiếu hụt một lượng nhỏ nam châm đất hiếm dùng trong thiết bị khắc chip, thời gian sản xuất có thể bị kéo dài hàng tháng.

2️⃣ Các nhà sản xuất thiết bị chịu áp lực nặng nề

Các công ty như ASML hay Applied Materials, vốn đã chịu ảnh hưởng bởi lệnh hạn chế xuất khẩu từ phương Tây, giờ tiếp tục đối mặt nguy cơ thiếu nguyên liệu. Những hợp kim và nam châm cực nhỏ sử dụng trong máy quang khắc và lắng đọng đều phụ thuộc vào nguồn đất hiếm Trung Quốc.

3️⃣ Giá hàng tiêu dùng có thể tăng mạnh

Nếu tình trạng gián đoạn kéo dài, giá thành điện thoại, ô tô điện và máy chủ trung tâm dữ liệu có thể tăng ngay từ quý I/2026, đe dọa nỗ lực kiềm chế lạm phát toàn cầu.

Thị trường tài chính chao đảo: vàng tăng, cổ phiếu công nghệ lao dốc

Sự căng thẳng đã nhanh chóng lan sang các thị trường tài chính:

Giá vàng bật tăng vượt mốc 4.000 USD/ounce, khi nhà đầu tư tìm đến tài sản an toàn.

Chỉ số Nasdaq Composite giảm hơn 3,5% trong một phiên giao dịch.

Các quỹ ETF bán dẫn chứng kiến dòng vốn rút ròng lần đầu tiên sau sáu tuần liên tiếp.

Cùng lúc đó, Bitcoin và nhiều đồng tiền số cũng lao dốc theo tâm lý né rủi ro, có lúc giảm xuống dưới 110.000 USD/BTC trước khi phục hồi nhẹ.

Đằng sau xung đột thương mại: cuộc chiến về quyền kiểm soát tương lai

Đằng sau những con số và sắc thuế là cuộc cạnh tranh chiến lược sâu sắc hơn:

Trung Quốc tận dụng lợi thế thống trị về tài nguyên vật liệu chiến lược,

Trong khi Mỹ nắm giữ “chìa khóa” của tri thức công nghệ và phần mềm thiết kế chip.

Cuộc đối đầu giữa “khoáng sản” và “thuật toán” này có thể định hình trật tự công nghệ toàn cầu trong thập kỷ tới.

Khi thế giới ngày càng phụ thuộc vào AI, năng lượng xanh và hạ tầng điện toán đám mây, quyền kiểm soát ngành bán dẫn đồng nghĩa với quyền kiểm soát tốc độ phát triển nhân loại.

Nỗ lực giảm phụ thuộc và định hình chuỗi cung ứng mới

Các chính phủ đang khẩn trương triển khai giải pháp giảm rủi ro chuỗi cung ứng:

Mỹ thông qua Đạo luật CHIPS and Science Act để khuyến khích sản xuất chip trong nước.

Châu Âu đẩy mạnh EU Chips Act để tự chủ nguồn cung.

Nhật Bản và Hàn Quốc hợp tác tìm nguồn đất hiếm thay thế.

Việt Nam, Úc và Canada nổi lên như những trung tâm tiềm năng khai thác và chế biến đất hiếm.

Dù vậy, giới chuyên gia nhận định phải mất ít nhất 5–10 năm để hình thành một chuỗi cung ứng mới đủ sức thay thế vai trò thống trị của Trung Quốc.

“Giải pháp không phải là cô lập, mà là tạo ‘lớp cách nhiệt’ để tăng khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng,” chuyên gia Kim Sang-woo thuộc Viện Chính sách Công nghiệp Hàn Quốc nhận xét.

Tương lai: mong manh nhưng không tuyệt vọng

Trong 6–12 tháng tới, ngành bán dẫn được dự báo sẽ đối mặt với nhiều biến động nhưng cũng mở ra cơ hội thích nghi. Doanh nghiệp đang hướng đến ba chiến lược chủ đạo:

Đa dạng hóa nguồn cung từ nhiều quốc gia để giảm phụ thuộc.

Đầu tư tái chế và phát triển vật liệu thay thế nhằm hạn chế nhu cầu đất hiếm.

Tăng cường minh bạch chuỗi cung ứng để ứng phó nhanh trước biến động chính sách.

Dù con đường phía trước còn nhiều thử thách, một điều đã rõ ràng: chuỗi cung ứng bán dẫn đã trở thành “bàn cờ” địa chính trị toàn cầu, nơi mỗi động thái của Washington hay Bắc Kinh đều có thể làm thay đổi cục diện kinh tế thế giới.

📰 Kết luận:
Cuộc cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ không chỉ là “cuộc chiến chip”, mà đã trở thành cuộc chiến về vật liệu và công nghệ – nơi đất hiếm và phần mềm đóng vai trò quyết định. Thế giới đang bước vào giai đoạn mới của toàn cầu hóa: phụ thuộc ít hơn, nhưng rủi ro nhiều hơn.


❓Câu hỏi thường gặp (FAQ)

1. Vì sao đất hiếm lại quan trọng trong sản xuất chip?
Đất hiếm là nguyên liệu chính trong nam châm, hợp kim và các thiết bị vi mô phục vụ sản xuất chip tiên tiến – đặc biệt là chip AI và quốc phòng.

2. Lệnh hạn chế của Trung Quốc ảnh hưởng thế nào đến người tiêu dùng?
Nguồn cung hạn chế có thể khiến giá thiết bị điện tử, xe điện và hàng công nghệ cao tăng mạnh.

3. Liệu các quốc gia khác có thể thay thế Trung Quốc trong lĩnh vực đất hiếm?
Về dài hạn có thể, khi Úc, Việt Nam và Canada đang đẩy mạnh khai thác, nhưng cần nhiều năm để đạt quy mô tương đương.

4. Thuế quan của Mỹ có giúp giảm rủi ro không?
Khó có hiệu quả ngắn hạn. Ngược lại, chúng có thể khiến chi phí sản xuất và giá hàng hóa toàn cầu tăng.

Miễn trừ trách nhiệm Infofinance.com:

Tất cả thông tin trên trang web của chúng tôi mang tính chất tham khảo tổng hợp, nhà đầu tư cần cân nhắc và tự chịu trách nhiệm về mọi hành vi đầu tư của mình. Info Finance không chịu trách nhiệm về bất kỳ hành động nào của nhà đầu tư.
logo
Tất cả thông tin trên trang web của chúng tôi mang tính chất tham khảo tổng hợp, nhà đầu tư cần cân nhắc và tự chịu trách nhiệm về mọi hành vi đầu tư của mình. Info Finance không chịu trách nhiệm về bất kỳ hành động nào của nhà đầu tư.
🏠 Địa chỉ liên hệ

1 đường số 10, phường Thảo Điền, quận 2, TP. Hồ Chí Minh

🤝 Liên hệ hợp tác
📞 Hotline