Chuyến công du Washington: Ukraine và châu Âu tìm cách định hình lại lập trường của Tổng thống Trump

Ngày 18/8, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sẽ có chuyến thăm thứ hai tới Nhà Trắng trong năm nay. Chuyến đi diễn ra chỉ ba ngày sau hội nghị thượng đỉnh Trump – Putin tại Alaska (15/8), nơi nhiều tín hiệu bất lợi cho Kiev đã xuất hiện.

Đồng minh châu Âu “ra quân” cùng Ukraine

Khác với chuyến thăm hồi tháng 2, lần này ông Zelensky không đơn độc. Cùng ông tới Washington là một loạt lãnh đạo cấp cao châu Âu: Thủ tướng Anh Keir Starmer, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen. Sự hiện diện của nhóm được ví như “đội hình trong mơ” này cho thấy châu Âu quyết tâm tạo sức nặng kinh tế – quân sự để đối trọng với lập trường mới nổi của Tổng thống Trump.

Theo nhận định của các nhà phân tích, vai trò của Macron và Merz sẽ là trụ cột Pháp – Đức trong EU, còn bà von der Leyen đại diện cho sức mạnh kinh tế tập thể của khối. Cách đây ba tuần, chính ông Trump từng ca ngợi thỏa thuận thương mại EU – Mỹ ở Scotland là “quan hệ đối tác lớn nhất thế giới” – một cơ sở mà châu Âu có thể tận dụng để thúc đẩy thông điệp chung.

Ngoài ra, Thủ tướng Italy Giorgia Meloni và Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, đều có mối quan hệ cá nhân thân thiện với ông Trump, cũng được kỳ vọng sẽ đóng vai trò cầu nối trong cuộc đối thoại.

Mục tiêu then chốt: Ảnh hưởng tới lập trường sau thượng đỉnh Alaska

Nhiệm vụ trọng tâm của Kiev và các đồng minh châu Âu là thuyết phục Tổng thống Trump điều chỉnh quan điểm sau khi ông tỏ ra mềm mỏng với Moscow tại Alaska. Cuộc gặp Trump – Putin kết thúc với việc ông Trump đồng ý tiến tới một thỏa thuận hòa bình toàn diện, trong đó có khả năng buộc Ukraine phải nhượng bộ lãnh thổ – điều khiến Kiev và châu Âu lo ngại sâu sắc.

Theo giới ngoại giao, đoàn châu Âu cần duy trì thông điệp thống nhất, tránh để ông Trump khai thác sự chia rẽ. Ông Ivo Daalder, cựu Đại sứ Mỹ tại NATO, nhấn mạnh: “Phải lên tiếng từ một lập trường thống nhất. Nếu ông Trump đồng ý, đó là thắng lợi. Nếu không, châu Âu và Ukraine vẫn có con đường riêng”.

Chiến lược tiếp cận: Mềm mỏng nhưng kiên quyết

Cựu Đại sứ Anh tại Washington Kim Darroch phân tích: “Nhiều lãnh đạo đã rút ra bài học về cách tiếp cận ông Trump. Cần có những lời lẽ ‘tâng bốc’ để mở đầu, sau đó mới đưa ra các yêu cầu cụ thể”.

Một số chuyên gia gợi ý rằng ông Rutte (Tổng thư ký NATO) và ông Macron có thể là những gương mặt đại diện phát biểu cùng Zelensky để đưa lập luận trực diện ngay từ đầu. Thủ tướng Anh Starmer, người có quan hệ cá nhân khá tốt với ông Trump, được cho là đóng vai trò “người hòa giải” nếu bầu không khí trở nên căng thẳng.

Rủi ro và kỳ vọng

Thượng đỉnh Alaska đã khiến nhiều thủ đô châu Âu rung hồi chuông cảnh báo, song các nhà ngoại giao nhận định tình hình chưa phải “ván đã đóng thuyền”. Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio khẳng định lệnh ngừng bắn chưa bị gạt bỏ, đồng thời Washington vẫn sẵn sàng bàn thảo các bảo đảm an ninh hậu chiến cho Ukraine.

Sự xuất hiện đồng loạt của các lãnh đạo châu Âu tại Washington vừa cho thấy mức độ lo ngại, vừa thể hiện quyết tâm định hình lại tiến trình hòa bình. Nhiều chuyên gia nhấn mạnh rằng điều Tổng thống Trump quan tâm không chỉ là chính sách ngắn hạn, mà còn là di sản nhiệm kỳ hai của ông.

Như lời cựu Đại sứ Mỹ Darroch: “Nếu ông Trump mang lại một nền hòa bình công bằng cho Ukraine, lịch sử sẽ ghi nhận đó là di sản tích cực. Nhưng nếu hòa bình ấy đi kèm sự đầu hàng, di sản đó sẽ bị hoài nghi”.