Cuộc chiến nhân tài công nghệ: Trung Đông nổi lên giữa bất ổn chính sách nhập cư phương Tây

Kế hoạch tăng phí xin visa H-1B của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể tạo ra làn sóng dịch chuyển nhân tài công nghệ toàn cầu. Và trong bức tranh ấy, Trung Đông – đặc biệt là Ả Rập Xê Út và UAE – đang nổi lên như những điểm đến hưởng lợi lớn nhất, nhờ tham vọng trở thành trung tâm trí tuệ nhân tạo (AI) hàng đầu thế giới.

Trung Đông đẩy mạnh chiến lược AI toàn diện

Trong những năm gần đây, các quốc gia vùng Vịnh đã đầu tư hàng tỷ USD để phát triển hạ tầng công nghệ, dữ liệu và hệ sinh thái đổi mới. Từ Tầm nhìn 2030 (Vision 2030) của Ả Rập Xê Út đến Chiến lược AI Quốc gia của UAE, khu vực này đang đặt cược lớn vào công nghệ để đa dạng hóa nền kinh tế, giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ.

Không chỉ dừng lại ở chính sách, các quốc gia vùng Vịnh còn tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và chuyên gia công nghệ:

Thị thực dài hạn (Golden Visa) kéo dài đến 10 năm, mở rộng cho cả freelancer, nhà sáng tạo và chuyên gia công nghệ.

Môi trường thuế thân thiện, chi phí sinh hoạt cạnh tranh so với các trung tâm công nghệ phương Tây.

Hỗ trợ pháp lý và tài chính, từ vốn đầu tư nhà nước đến quỹ đầu tư tư nhân toàn cầu.

Ông Francesco Filia, CEO Fasanara Capital, nhận xét: “Các quốc gia vùng Vịnh, đặc biệt là Ả Rập Xê Út, đang đưa ra gói đãi ngộ nằm trong nhóm cao nhất thế giới để thu hút nhân tài AI từ Thung lũng Silicon.”

Ưu thế so với Mỹ, Anh và châu Âu

Trong khi Mỹ chuẩn bị nâng phí xin visa H-1B lên mức có thể lên tới 100.000 USD mỗi hồ sơ, thì Anh và châu Âu lại đối mặt với tình trạng thiếu vốn đầu tư và môi trường chính sách không mấy thân thiện với người nhập cư.

Ông Simon Hopkins, CEO Milltrust International Group, cho rằng:

“Tại UAE, những người có tài năng được chào đón nồng nhiệt. Trong khi đó, Mỹ và Anh lại tự làm khó mình với những chính sách nhập cư thiếu hợp lý. Thay vì đẩy nhân tài đi xa, họ nên tập trung vào việc ngăn chặn nhập cư bất hợp pháp.”

Theo các chuyên gia, sự gia tăng rào cản lao động tại Mỹ và châu Âu đang khiến UAE và Ả Rập Xê Út trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết với giới chuyên gia công nghệ toàn cầu.

Trung Đông: Không chỉ là “bước đệm”

Một thập kỷ trước, UAE và Ả Rập Xê Út còn chật vật trong việc giữ chân nhân tài ngoài lĩnh vực dầu khí. Nhưng ngày nay, họ đã xây dựng được các trung tâm thương mại – tài chính hiện đại, sánh ngang với London và New York.

Bà Amina Taher, Giám đốc Marketing của Wio Bank, khẳng định: “Điều khác biệt của UAE là khả năng kết hợp tham vọng với hạ tầng, tạo ra môi trường mà đổi mới được hiện thực hóa nhanh chóng và thực sự tạo ra giá trị.”

Các dự án mang tính biểu tượng như siêu đô thị NEOM tại Ả Rập Xê Út hay các thành phố thông minh ứng dụng AI tại UAE đang mở ra những cơ hội quy mô lớn, thu hút chuyên gia công nghệ toàn cầu tham gia phát triển thế hệ mới của đô thị, fintech và logistics.

Lực hút: Đãi ngộ cao, môi trường sống quốc tế

Theo phân tích, có ba yếu tố khiến nhân tài công nghệ ngày càng nghiêng về Trung Đông:

Đãi ngộ tài chính hàng đầu thế giới: Gói lương thưởng tại UAE và Ả Rập Xê Út hiện ngang ngửa hoặc cao hơn so với Silicon Valley.

Môi trường thuế ưu đãi: Không thu thuế thu nhập cá nhân, chi phí dịch vụ chất lượng cao nhưng cạnh tranh.

Lối sống quốc tế, hạ tầng hiện đại: Trung Đông cung cấp môi trường sống an toàn, cosmopolitan, với cơ sở hạ tầng đẳng cấp và kết nối thuận tiện tới châu Á – châu Âu.

Ông Filia nhấn mạnh: “Được làm việc tại các trung tâm dữ liệu, thành phố thông minh, và dự án AI quy mô lớn ở vùng Vịnh là cơ hội vàng để thế hệ mới đào tạo kỹ năng và định hình tương lai kinh tế số.”

Những hạn chế và rủi ro tiềm ẩn

Dù hấp dẫn, Trung Đông không phải “thiên đường” hoàn hảo. Ông Michael Stull từ ManpowerGroup UK cảnh báo rằng, khác với Mỹ hay châu Âu, tại nhiều quốc gia vùng Vịnh, không có lộ trình rõ ràng để trở thành công dân. Điều này khiến một số chuyên gia vẫn cảm thấy “đứng ngoài” xã hội sở tại.

Bên cạnh đó, căng thẳng địa chính trị vẫn là rào cản lớn. Từ xung đột Israel – Hamas cho tới căng thẳng Iran – phương Tây, vị trí địa lý của UAE ngay cạnh eo biển Hormuz đôi khi khiến các nhà đầu tư và chuyên gia lo ngại về tính ổn định lâu dài.

Kết luận: Trung Đông trở thành đối thủ đáng gờm trong cuộc đua nhân tài

Kế hoạch tăng phí visa H-1B của Mỹ có thể vô tình mở ra cánh cửa cho Trung Đông trở thành điểm đến số một cho nhân tài công nghệ toàn cầu. Với các chiến lược quốc gia rõ ràng, hạ tầng hiện đại, đãi ngộ hấp dẫn và môi trường kinh doanh cởi mở, UAE và Ả Rập Xê Út đang nhanh chóng củng cố vị thế trung tâm AI mới của thế giới.

Tuy vậy, để giữ chân lâu dài lực lượng nhân tài này, các quốc gia vùng Vịnh cần tiếp tục cải thiện chính sách nhập cư, giảm bớt rủi ro địa chính trị và xây dựng lộ trình hội nhập bền vững cho chuyên gia nước ngoài.