Người giàu Trung Quốc bi quan về kinh tế như thời đại dịch Covid-19

Tâm lý tiêu cực gia tăng, giới trẻ thành thị mất niềm tin vào tương lai, trong khi xu hướng “tiêu dùng để tận hưởng hiện tại” thúc đẩy nhu cầu du lịch quốc tế.

Bắc Kinh – Một khảo sát mới từ công ty tư vấn Oliver Wyman cho thấy tầng lớp người giàu tại Trung Quốc đang cảm thấy bi quan về nền kinh tế tương đương giai đoạn dịch Covid-19, phản ánh sự thay đổi đáng kể trong niềm tin và hành vi tiêu dùng.

Theo dữ liệu khảo sát thực hiện vào tháng 5/2025, 22% người được hỏi có cái nhìn tiêu cực về kinh tế Trung Quốc, thậm chí cao hơn mức 21% ghi nhận vào tháng 10/2022 – thời điểm ngay trước khi Bắc Kinh bắt đầu nới lỏng chính sách “Zero Covid”.

Niềm tin dài hạn cũng suy giảm nghiêm trọng

Không chỉ lo lắng trước tình hình hiện tại, niềm tin vào triển vọng kinh tế trong 5 năm tới cũng giảm mạnh so với năm 2022. Imke Wouters, chuyên gia tại Oliver Wyman, nhận định:

“Chúng tôi coi đây là một sự thay đổi căn bản trong tư duy. Khi cảm thấy tài chính cá nhân không ổn định, cách người ta tiêu và tiết kiệm sẽ thay đổi rõ rệt.”

“Càng kéo dài, tâm lý càng tiêu cực và chi tiêu sẽ càng thận trọng.”

Áp lực từ giảm phát và bất động sản

Sự suy giảm niềm tin của người giàu xảy ra trong bối cảnh Trung Quốc đang đối mặt với:

Tăng trưởng bán lẻ chậm lại

Giá cả hàng hóa và dịch vụ giảm do cạnh tranh mạnh

Thị trường bất động sản tụt dốc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài sản hộ gia đình – vốn chủ yếu nằm trong bất động sản.

Khảo sát được tiến hành từ ngày 16 đến 27/5, với mẫu là 2.000 hộ gia đình có thu nhập từ 30.000 nhân dân tệ/tháng trở lên (~4.180 USD) – thuộc nhóm tiêu dùng cao cấp tại Trung Quốc.

Người trẻ giàu thành thị: Nhóm bi quan nhất

Báo cáo cũng cho thấy giới trẻ từ 18–28 tuổi sống tại các thành phố lớn là nhóm mất niềm tin mạnh nhất vào kinh tế – ghi nhận mức sụt giảm tâm lý lớn nhất từ tháng 4 đến tháng 5/2025. Đây cũng là nhóm đối mặt với tỷ lệ thất nghiệp cao nhất (16–24 tuổi), duy trì ở mức trung bình trên 15%, trong khi tỷ lệ thất nghiệp toàn quốc chỉ quanh mức 5%.

Ngược lại, nhóm 29–44 tuổi là lạc quan nhất về triển vọng 5 năm tới, phần lớn thuộc thế hệ Millennials và Gen X. Theo Oliver Wyman, sự tích lũy tài sản, ổn định công việc và kinh nghiệm sống giúp nhóm này giữ được sự tin tưởng vào tương lai, cùng kỳ vọng rằng “những năm tháng huy hoàng có thể trở lại”.

Chỉ số niềm tin tiêu dùng chính thức của Trung Quốc vẫn ở mức thấp – 88 điểm vào tháng 5, chỉ nhỉnh hơn mức đáy kỷ lục 85 điểm vào tháng 11/2022 khi nước này áp dụng các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt.

Cảm giác bất bình đẳng gia tăng

Một yếu tố đáng chú ý khác là sự gia tăng nhận thức về bất công xã hội. Theo khảo sát năm 2023 do nhóm nghiên cứu của Harvard và Stanford thực hiện, "thiếu cơ hội bình đẳng" đã trở thành lý do số 1 khiến người dân tin rằng có người vẫn nghèo, trong khi cách đây 20 năm chỉ xếp thứ 6.

Kết quả cũng cho thấy, ở tất cả các nhóm thu nhập, nhiều người cho rằng tình hình tài chính gia đình họ đã xấu đi trong năm 2023, phản ánh tâm lý bất an sâu rộng.

Chi tiêu chuyển hướng: Hạn chế mua sắm xa xỉ, tăng nhu cầu “sống cho hiện tại”

Mặc dù tâm lý kinh tế đang tiêu cực, người giàu Trung Quốc lại đang quay lại với du lịch quốc tế, thay vì chi cho hàng xa xỉ.

“Họ không còn muốn mua một món đồ đắt đỏ để trưng bày, mà muốn chi tiêu cho những trải nghiệm có thể giúp họ cảm thấy tốt hơn ngay bây giờ,” Wouters nói.

Oliver Wyman dự đoán tỷ lệ người giàu Trung Quốc đi du lịch quốc tế trong năm nay sẽ đạt 37%, vượt mức 32% trước đại dịch (năm 2019). Đến nay, 27% đã đi du lịch nước ngoài, và khoảng 10% nữa dự kiến sẽ thực hiện chuyến đi trong nửa cuối năm 2025.

Tuy nhiên, xu hướng du lịch đã thay đổi. Mỹ không còn là điểm đến ưa thích, thay vào đó là các quốc gia gần gũi hơn như Nhật Bản và Malaysia, đã phục hồi lượng khách Trung Quốc về mức trước dịch.

Tổng kết

Tâm lý người giàu Trung Quốc hiện đang phản ánh một sự bất an dài hạn, kết hợp giữa yếu tố kinh tế vĩ mô, chính sách, và cả sự thay đổi trong cách nhìn nhận về tương lai. Dù vậy, du lịch quốc tế và trải nghiệm thực tế lại đang trở thành “lối thoát cảm xúc” – một xu hướng tiêu dùng đáng chú ý với các thương hiệu và nhà đầu tư toàn cầu.