Trump tuyên bố gặp Putin tại Budapest: Liệu bước ngoặt ngoại giao có thể chấm dứt chiến tranh Ukraine?

Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Budapest trong nỗ lực tìm giải pháp kết thúc chiến tranh Nga – Ukraine. Căng thẳng gia tăng khi Washington cân nhắc cung cấp tên lửa Tomahawk cho Kyiv, làm dấy lên câu hỏi: Liệu đây là cơ hội hòa bình hay bước leo thang mới?

Bối cảnh: Từ Trung Đông đến Đông Âu – khi trọng tâm ngoại giao Mỹ chuyển hướng

Sau nhiều tháng thế giới dồn sự chú ý vào xung đột ở Dải Gaza, Nga dường như đã hưởng lợi phần nào khi cuộc chiến tại Ukraine bị lu mờ trên mặt trận ngoại giao quốc tế. Tuy nhiên, giờ đây, khi Israel và Hamas đạt được thỏa thuận ngừng bắn tạm thời, Washington đã nhanh chóng xoay trục trở lại với châu Âu.

Tổng thống Donald Trump, trong tuyên bố mới nhất hôm 17/10, cho biết ông và Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có một cuộc điện đàm “rất tích cực” và sẽ gặp mặt trực tiếp tại Budapest (Hungary) trong vài tuần tới để thảo luận về khả năng chấm dứt chiến tranh Nga – Ukraine.

“Chúng tôi sẽ gặp nhau tại một địa điểm được thống nhất, để xem liệu có thể đưa cuộc chiến ‘vô nghĩa’ này đến hồi kết,” ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social. “Tôi tin rằng cuộc trao đổi hôm nay đã mang lại những tiến triển đáng kể.”

Cuộc gặp được dự kiến sẽ là lần thứ hai hai nhà lãnh đạo gặp nhau trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump, đánh dấu nỗ lực ngoại giao trực tiếp hiếm hoi kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine vào năm 2022.

Chiến lược “đòn bẩy Tomahawk”: Khi ngoại giao song hành cùng sức mạnh răn đe

Trước khi đặt chân tới châu Âu, Trump sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy tại Nhà Trắng. Một trong những chủ đề được quan tâm hàng đầu là khả năng Mỹ viện trợ tên lửa hành trình tầm xa Tomahawk cho Kyiv — loại vũ khí có thể tấn công chính xác mục tiêu sâu trong lãnh thổ Nga từ khoảng cách hơn 1.600 km.

Trump đã không phủ nhận khả năng này. Phát biểu với báo giới, ông nói:

“Tôi có thể nói với ông Putin: Nếu cuộc chiến này không được giải quyết, tôi sẽ gửi cho họ Tomahawk.”

Tuyên bố này ngay lập tức khiến Moscow phản ứng gay gắt. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cảnh báo rằng việc Mỹ cung cấp Tomahawk cho Ukraine sẽ là “hành động leo thang nghiêm trọng”, có thể khiến tình hình trở nên “khó kiểm soát”.

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth khẳng định Washington sẽ “không để Kyiv bị bỏ rơi”, ám chỉ khả năng gia tăng hỗ trợ quân sự nếu nỗ lực đàm phán thất bại.

Theo giới quan sát, Tomahawk đang trở thành con bài mặc cả quan trọng trong chiến lược ngoại giao của Trump — vừa là công cụ răn đe, vừa là đòn bẩy để buộc Moscow ngồi vào bàn thương lượng.

Budapest – biểu tượng trung lập hay chiến trường ngoại giao mới?

Việc chọn Budapest (Hungary) làm địa điểm tổ chức cuộc gặp gỡ giữa Trump và Putin không phải ngẫu nhiên. Hungary, dưới thời Thủ tướng Viktor Orbán, là đồng minh thân cận của cả Moscow và Washington, đồng thời là thành viên EU duy nhất duy trì kênh liên lạc tích cực với Điện Kremlin.

Tuy nhiên, việc tổ chức một hội nghị có sự tham dự của Putin tại quốc gia thành viên Liên minh châu Âu cũng gây tranh cãi mạnh mẽ. Nhiều nước châu Âu lo ngại rằng cuộc gặp song phương này có thể làm suy yếu vai trò của NATO và EU, khiến Ukraine bị gạt ra bên lề trong tiến trình hòa bình.

Giới chức Hungary khẳng định nước này “sẵn sàng đóng vai trò cầu nối vì hòa bình” và sẽ đảm bảo an ninh tuyệt đối cho cuộc gặp. Tuy nhiên, do Putin đang bị Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) phát lệnh bắt giữ, Budapest có thể đối mặt với áp lực pháp lý và chính trị chưa từng có tiền lệ.

Nga “chào đón thận trọng”, Ukraine dè chừng

Phản ứng trước tuyên bố của Trump, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết:

“Chúng tôi hoan nghênh mọi nỗ lực nhằm tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột, và Nga vẫn sẵn sàng đối thoại.”

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng Moscow có thể đang tìm cách kéo dài đàm phán để củng cố vị thế trên chiến trường. Ukraine, trong khi đó, tỏ ra dè dặt. Một số quan chức tại Kyiv cho rằng việc Trump thúc đẩy đàm phán song phương với Nga mà không có sự tham gia của Ukraine có thể khiến họ mất lợi thế ngoại giao và quân sự.

Peter Dickinson, chuyên gia tại Atlantic Council, nhận định:

“Trump đang đứng trước lựa chọn mang tính bước ngoặt: hoặc dùng Tomahawk để buộc Putin phải ngồi vào bàn đàm phán, hoặc chứng minh ông không ngại đối đầu nếu Moscow tiếp tục leo thang.”

Tác động địa chính trị: Canh bạc ngoại giao của Washington

Giới phân tích cho rằng cuộc gặp Trump – Putin, nếu diễn ra, sẽ là sự kiện ngoại giao mang tính quyết định đối với tiến trình chiến tranh Nga – Ukraine.

Một số điểm nhấn đáng chú ý:

Chiến thuật hai mặt: Trump đang cố gắng kết hợp “cây gậy Tomahawk” với “củ cà rốt đàm phán”.

Áp lực lên NATO: Việc Mỹ tự mình dẫn dắt đàm phán có thể khiến châu Âu cảm thấy bị gạt ra ngoài cuộc.

Tính toán của Nga: Điện Kremlin có thể chấp nhận đàm phán, nhưng chỉ nhằm củng cố lợi ích chiến thuật ở các khu vực chiếm đóng.

Tương lai của Ukraine: Nếu Mỹ hướng đến “hòa bình bằng mọi giá”, Kyiv có nguy cơ phải nhượng bộ về lãnh thổ hoặc chủ quyền.

Kết luận: Hòa bình mong manh trên bàn cờ chính trị toàn cầu

Cuộc gặp tại Budapest có thể là bước ngoặt lịch sử nếu hai bên thực sự đạt được thỏa thuận đình chiến. Tuy nhiên, cũng không loại trừ khả năng đây chỉ là một ván cờ chiến thuật, nơi cả Washington và Moscow thử thách giới hạn của nhau.

Dù kết quả ra sao, một điều chắc chắn: thế giới đang bước vào giai đoạn tái định hình cán cân quyền lực, nơi mọi quyết định của Nhà Trắng và Điện Kremlin đều có thể định đoạt tương lai của châu Âu – và trật tự quốc tế trong thập kỷ tới.

Câu hỏi thường gặp

1. Vì sao cuộc gặp Trump – Putin tại Budapest được coi là quan trọng?
Vì đây là lần đầu tiên sau nhiều năm hai nhà lãnh đạo Mỹ - Nga trực tiếp bàn về chấm dứt chiến tranh Ukraine. Cuộc gặp có thể mở đường cho một tiến trình hòa bình mới hoặc làm thay đổi cấu trúc quan hệ Mỹ - NATO - Nga.

2. Liệu Mỹ sẽ cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine?
Hiện tại, chưa có quyết định chính thức. Washington đang sử dụng khả năng này như một đòn bẩy ngoại giao, đồng thời cân nhắc rủi ro leo thang nếu Nga phản ứng quân sự.

3. Budapest có phù hợp để tổ chức hội nghị hòa bình?
Hungary là quốc gia thân thiện với cả hai phía, nhưng việc mời Putin – người đang bị ICC truy nã – có thể khiến EU và NATO chia rẽ sâu sắc hơn.

4. Triển vọng hòa bình thực sự khả thi không?
Khó nói ở thời điểm hiện tại. Nga có thể đồng ý đàm phán để giảm áp lực, trong khi Ukraine chỉ chấp nhận thương lượng nếu không ảnh hưởng đến chủ quyền. Mọi kết quả đều phụ thuộc vào cách Trump định hình vai trò của Mỹ trong bàn cờ này.