Ukraine đứng trước nguy cơ vỡ nợ lịch sử sau thất bại tái cấu trúc khoản nợ 2,6 tỷ USD

Chính phủ Ukraine đang đối mặt với nguy cơ vỡ nợ chưa từng có, sau khi thất bại trong nỗ lực tái cấu trúc khoản nợ trị giá khoảng 2,6 tỷ USD liên quan đến các chứng quyền GDP. Thông tin này đã gây chấn động giới đầu tư và làm dấy lên lo ngại về khả năng duy trì hỗ trợ quốc tế, đặc biệt từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).

1. Chuyện gì đang xảy ra?

Ngày 24/4, theo trang Kiev Independent, Chính phủ Ukraine xác nhận đã không đạt được thỏa thuận với các chủ nợ bị hạn chế (Restricted Holders) trong quá trình tái cấu trúc khoản chứng quyền GDP trị giá 2,6 tỷ USD. Những chủ nợ này là các bên bị giới hạn quyền truy cập thông tin hoặc tham gia đàm phán do quy định bảo mật, điều khoản pháp lý hoặc hợp đồng.

Theo thông báo chính thức từ Kyiv:

“Ukraine không thể chấp nhận đề xuất của nhóm chủ nợ bị hạn chế, và cũng sẽ không đưa ra đề xuất thay thế nào cho đến khi giai đoạn đàm phán bị hạn chế kết thúc.”

Điều này có nghĩa là Ukraine có thể không thanh toán được khoản 600 triệu USD trước hạn vào cuối tháng 5, đồng nghĩa với một nguy cơ vỡ nợ kỹ thuật.

2. Chứng quyền GDP là gì?

Chứng quyền GDP (GDP warrants) là loại chứng khoán được thiết kế như công cụ tài chính khuyến khích chủ nợ trong đợt tái cấu trúc nợ năm 2015, sau sự kiện Nga sáp nhập Crimea. Công cụ này cho phép chủ nợ nhận thêm tiền nếu nền kinh tế Ukraine tăng trưởng vượt kỳ vọng.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chiến tranh và tăng trưởng sụt giảm gần 30% từ năm 2022, các điều kiện gốc của chứng quyền đã trở nên không còn phù hợp, khiến việc tái cấu trúc trở nên vô cùng khó khăn.

3. Nguy cơ thực sự là gì?

Nếu không đạt được thỏa thuận hoặc trì hoãn thanh toán, Ukraine có thể:

Vỡ nợ một phần, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tín nhiệm quốc gia.

Làm gián đoạn chương trình cứu trợ trị giá 15,6 tỷ USD của IMF (Cơ sở Quỹ Mở rộng – EFF).

Làm khó khăn cho các đợt tái cấu trúc khác hoặc kế hoạch huy động vốn trong tương lai.

IMF đã lên tiếng cảnh báo rằng việc không giải quyết được vấn đề chứng quyền GDP có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chương trình hỗ trợ tài chính đang triển khai.

4. Tại sao đàm phán thất bại?

Nguyên nhân chính bao gồm:

Cấu trúc phức tạp của chứng quyền GDP.

Sự chênh lệch kỳ vọng giữa chủ nợ và khả năng thanh toán của Ukraine.

Áp lực chính trị từ Mỹ, đặc biệt là từ cựu Tổng thống Donald Trump, người đang thúc đẩy Kyiv ký kết thỏa thuận ngừng bắn.

Trong khi đó, Bộ trưởng Tài chính Ukraine – ông Sergii Marchenko tuyên bố:

“Các công cụ tài chính này không nên trở thành rào cản với quá trình phục hồi kinh tế của chúng tôi. Chúng tôi cần một giải pháp công bằng và toàn diện.”

5. Thị trường phản ứng ra sao?

Dữ liệu từ Tradeweb cho thấy giá trị chứng quyền GDP của Ukraine đã giảm 2,4 cent, xuống mức hơn 70 cent/USD mệnh giá, phản ánh tâm lý lo ngại từ phía nhà đầu tư toàn cầu.

6. Tác động từ phía Mỹ

Đàm phán thất bại diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục gây áp lực buộc Ukraine chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn – điều có thể ảnh hưởng lớn đến triển vọng tăng trưởng và chiến lược tái cấu trúc nợ của Kyiv.

7. Tương lai nào cho Ukraine?

Dù đàm phán lần này đổ vỡ, chính phủ Ukraine khẳng định sẽ tiếp tục làm việc với các chủ nợ và tìm kiếm phương án thay thế để giải quyết bài toán nợ công.

Hiện tại, chứng quyền GDP không nằm trong gói tái cấu trúc 20 tỷ USD năm 2024, vốn giúp Ukraine tránh vỡ nợ trong giai đoạn đầu chiến sự. Tuy nhiên, nếu không xử lý dứt điểm lần này, kịch bản vỡ nợ toàn phần sẽ đến gần hơn bao giờ hết.

Kết luận: Bài toán hóc búa của một quốc gia thời chiến

Thất bại trong đàm phán nợ cho thấy những thách thức lớn mà Ukraine đang phải đối mặt, không chỉ trong cuộc chiến quân sự mà còn trên mặt trận tài chính.

Trong bối cảnh nền kinh tế còn mong manh, chiến sự chưa kết thúc và các chủ nợ quốc tế ngày càng thận trọng, Ukraine cần một chiến lược rõ ràng, linh hoạt và được hậu thuẫn mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế để tránh rơi vào tình trạng vỡ nợ lịch sử.

Giữ vững lợi thế đầu tư với những cập nhật thị trường liên tục từ InfoFinance – hãy theo dõi ngay hôm nay.