Apple có thể vẫn là công ty lớn nhất thế giới vào năm 2023?

Ông lớn công nghệ có vị trí thống lĩnh thị trường, nhưng những thách thức vẫn chực chờ xuất hiện.

Các công ty công nghệ lớn nhất thế giới đã lớn đến một mức gần như khó hiểu ở thời điểm hiện tại. Tổng vốn hóa thị trường của bốn công ty lớn nhất tại Mỹ — Apple (AAPL), Microsoft, Alphabet và Amazon —  hiện đạt đến gần 6 nghìn tỷ USD. Nhưng Apple đã xếp trên phần còn lại trong vài năm qua. Là công ty duy nhất có vốn hóa thị trường hơn 2 nghìn tỷ USD vào lúc này, chuyên gia sản xuất phần cứng máy tính và iPhone là một trong những cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất trong lịch sử.

Nhưng liệu Apple có thể tiếp tục duy trì vị thế là công ty lớn nhất thế giới tính theo giá trị vốn hóa thị trường vào năm 2023? Hay họ có thể phải từ bỏ vị trí số một của mình?

Apple sẽ không bị đánh bật khỏi vị trí thống lĩnh thị trường điện tử tiêu dùng

Điều đáng kinh ngạc trong sự phát triển của Apple là hoạt động kinh doanh chính của công ty lại nằm trong một lĩnh vực khét tiếng khó khăn: điện tử tiêu dùng. Steve Jobs – thông qua một chiến lược tiếp thị đáng chú ý nâng tầm các sản phẩm của Apple vượt lên trên các đối thủ cạnh tranh – đã đặt công ty vào một vị trí cho phép họ liên tục bán iPhone, iPad, AirPods và các sản phẩm khác với giá cao hơn so với đối thủ. Ví dụ: mẫu iPhone mới nhất được bán với giá hơn 1.000 USD tại Mỹ, trong khi Google Pixel mới nhất chỉ được bán với giá 599 USD. Tuy nhiên, khoảng một nửa số người mua điện thoại thông minh ở Mỹ vẫn tiếp tục mua thiết bị của Nhà Táo.

Apple hiện có vị trí dẫn đầu trên thị trường điện thoại thông minh, máy tính bảng và thiết bị đeo, ít nhất là ở các nước phương Tây và châu Á giàu có. Trong năm tài chính 2022 (kết thúc vào ngày 24 tháng 9) Apple đã kiếm được 316 tỷ USD doanh thu từ các sản phẩm phần cứng, tăng từ mức 297 tỷ USD của năm trước đó. Công ty cũng đã xây dựng được một mảng kinh doanh phần mềm và dịch vụ có lợi nhuận cao để đi cùng với phần cứng của mình. Mảng kinh doanh này bao gồm các khoản phí thu được từ App Store và khoản thanh toán hàng tỷ đô la mỗi năm từ Alphabet để đưa công cụ tìm kiếm của Google lên iPhone, cũng như hàng chục triệu tài khoản đăng ký Apple Music và Apple TV. Năm ngoái, phân khúc dịch vụ đã đạt doanh thu 78 tỷ USD, tăng từ mức 68 tỷ USD của năm 2021.

Suy thoái, lạm phát và sự phụ thuộc vào Trung Quốc là những rủi ro có thật

Cái hay trong chiến lược dịch vụ của Apple là mọi người không bị yêu cầu mua phần cứng mới mỗi năm. Phân khúc này – hiện chiếm 20% tổng doanh thu của Apple – có thể được bảo vệ phần nào trong môi trường suy thoái. Tuy nhiên, 80% còn lại của công ty vẫn phụ thuộc vào hoạt động mua hàng không thiết yếu của người tiêu dùng. Và túi tiền của người tiêu dùng đang bị thắt chặt.

Đầu tiên, chúng ta đã trải qua hơn một năm lạm phát cao. Lạm phát đã ăn vào ngân sách của người tiêu dùng và khiến nhiều người phải cắt giảm chi tiêu không thiết yếu. Thứ hai, có một rủi ro lớn đáng kể những nỗ lực giảm lạm phát bằng cách mạnh tay tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ sẽ góp phần khiến nền kinh tế rơi vào suy thoái trong năm 2023. Thứ ba, tỷ lệ tiết kiệm cá nhân đang ở mức thấp nhất trong lịch sử tại Mỹ.

Trong giai đoạn đầu của đại dịch, khi nhiều người không thể đi du lịch, đi ăn hoặc chi tiêu cho nhiều thứ tốn kém khác mà họ đã làm trước đó, tỷ lệ tiết kiệm đã tăng vọt lên 15-30% thu nhập cá nhân — cao hơn nhiều so với phạm vi trung bình dài hạn khoảng 5-10%. Hiện tại, tỷ lệ tiết kiệm chỉ là 2,3%. Theo định nghĩa, sự thay đổi này trong tỷ lệ tiết kiệm có nghĩa là nhiều người đang sử dụng số tiền họ tiết kiệm được trong thời kỳ đại dịch — hoặc đã cạn sạch rồi. Một phần số tiền đó chắc chắn đã được dùng để mua các sản phẩm của Apple. Động lực đó sẽ không lặp lại trong năm 2023.

Ngoài ra còn có những quan ngại lớn về chuỗi cung ứng của Apple, tập trung quanh Trung Quốc. Công nhân tại nhà máy sản xuất iPhone của Foxconn đã tham gia vào các cuộc biểu tình trong những tháng gần đây, làm suy giảm khả năng xuất xưởng đúng tiến độ các sản phẩm của Apple.

Ngoài ra, Trung Quốc gần đây cũng đã bắt đầu nới lỏng chính sách zero-COVID nghiêm ngặt, mở cửa hoàn toàn nền kinh tế lần đầu tiên sau nhiều năm. Thoạt nhìn, động thái này có vẻ là một điều tích cực đối với chuỗi cung ứng của Apple. Tuy nhiên, tác động dây chuyền của việc để COVID-19 tràn lan ở Trung Quốc vẫn chưa được biết đến. Số liệu thống kê chính thức của Mỹ cho thấy hơn 90% dân số đã được tiêm các mũi vắc-xin ban đầu. Tuy nhiên, tỷ lệ người được tiêm nhắc lại thực sự thấp hơn nhiều. Và một số nghiên cứu mô hình được công bố gần đây dự báo rằng hơn một triệu người ở Trung Quốc sẽ chết vì COVID-19 trong những tháng tới hoặc trong năm tới. Điều đó có thể dẫn đến một sự gián đoạn lớn trong nền kinh tế Trung Quốc, do đó, có thể cản trở hoạt động sản xuất của Apple.

Nếu bạn nhìn vào dòng tiền tự do hàng năm 111 tỷ USD của Apple, cổ phiếu này có vẻ không quá đắt. Với mức vốn hóa thị trường 2,1 nghìn tỷ USD, cổ phiếu đang giao dịch ở hệ số giá trên dòng tiền tự do 19 lần, thấp hơn mức trung bình 21 lần của Nasdaq Composite. Tuy nhiên, nhà đầu tư ít quan tâm đến việc một công ty tạo ra bao nhiêu tiền mặt trong quá khứ và quan tâm nhiều hơn đến dòng tiền mà công ty sẽ mang lại cho các cổ đông trong tương lai. Với tỷ lệ tiết kiệm của người tiêu dùng ở mức thấp và rủi ro hoạt động sản xuất tại Trung Quốc gặp trục trặc, năm 2023 có thể sẽ là một năm khó khăn nữa đối với hoạt động kinh doanh của Apple. Sẽ không có gì ngạc nhiên nếu Nhà Táo tạo ra dòng tiền tự do thấp hơn năm tài chính 2022 trong năm tài chính 2023.

Dòng tiền tự do của Apple. Dữ liệu theo Ycharts

Công ty nào có thể vượt mặt Apple?

Với những thách thức trên, không loại trừ khả năng Apple sẽ mất ngôi vị công ty lớn nhất thế giới vào cuối năm tới. Nhưng nếu vậy, cái tên nào sẽ thay thế Nhà Táo? Hiện tại, cả cổ phiếu Amazon và Alphabet đều có vẻ rẻ. Nhưng sẽ cần phải trải qua những đợt tăng giá rất mạnh để vượt qua giá trị vốn hóa thị trường của Apple, và có vẻ như họ không thể làm được như vậy chỉ trong một năm. Ứng cử viên hàng đầu có thể vượt mặt Apple là Microsoft, công ty có mô hình kinh doanh linh hoạt hơn nhiều so với nhà sản xuất iPhone.

Phần lớn hoạt động kinh doanh của Microsoft dựa trên việc bán đăng ký phần mềm và cung cấp dịch vụ điện toán đám mây cho doanh nghiệp. Không hoạt động nào trong số đó phụ thuộc vào chi tiêu của người tiêu dùng. Vì vậy, chúng ta có thể mong đợi những hoạt động kinh doanh đó sẽ kiên cường hơn trong môi trường suy thoái. Với mức định giá 1,8 nghìn tỷ USD ngày nay của Microsoft, có một xác suất thực chất rằng chính Microsoft – chứ không phải Apple – sẽ giữ danh hiệu công ty giá trị nhất thế giới vào cuối năm 2023.

Huân Hà - theo fool