Mỹ - Trung gặp gỡ tại Madrid: Đàm phán thương mại giữa căng thẳng toàn cầu

Các quan chức Mỹ và Trung Quốc đã bắt đầu vòng đàm phán mới tại Madrid (Tây Ban Nha) vào Chủ nhật, tập trung vào các vấn đề nóng trong quan hệ thương mại song phương, bao gồm thời hạn thoái vốn TikTok và sức ép từ Washington yêu cầu các đồng minh áp thuế với Bắc Kinh vì mua dầu thô Nga.

Đàm phán lần thứ tư trong bốn tháng

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer đã có mặt tại Cung điện Palacio de Santa Cruz – trụ sở Bộ Ngoại giao Tây Ban Nha – trước khi Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong và Trưởng đoàn đàm phán thương mại Lý Thành Cương tới.

Đây là lần thứ tư trong vòng bốn tháng, hai bên gặp nhau tại các thành phố châu Âu nhằm ngăn chặn quan hệ thương mại Mỹ - Trung rơi vào khủng hoảng sâu hơn dưới tác động của chính sách áp thuế từ chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Trước đó, vào tháng 7 tại Stockholm, hai bên đã nhất trí kéo dài thỏa thuận đình chiến thương mại thêm 90 ngày, giảm đáng kể các biện pháp áp thuế trả đũa và khôi phục dòng chảy đất hiếm từ Trung Quốc sang Mỹ. Hiện mức thuế Mỹ duy trì đối với hàng hóa Trung Quốc vẫn ở mức khoảng 55% và có hiệu lực đến ngày 10/11.

TikTok tiếp tục là tâm điểm

Giới phân tích đánh giá Madrid khó tạo ra đột phá lớn, nhưng nhiều khả năng kết quả sẽ là gia hạn thời hạn để ByteDance – công ty mẹ TikTok – thoái vốn tại Mỹ. Hạn chót hiện tại là ngày 17/9, sau đó ứng dụng có nguy cơ bị cấm hoạt động nếu không đạt thỏa thuận.

Đáng chú ý, đây là lần đầu tiên vấn đề TikTok được đưa vào chương trình nghị sự chính thức trong khuôn khổ đàm phán thương mại Mỹ - Trung. Điều này được cho là nhằm tạo “vỏ bọc chính trị” cho việc kéo dài thời gian, dù động thái này có thể vấp phải phản ứng từ cả hai đảng trong Quốc hội Mỹ.

Bà Wendy Cutler – cựu quan chức USTR – nhận định những quyết định mang tính “thỏa thuận lớn” có thể được để dành cho cuộc gặp tiềm năng giữa ông Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình vào cuối năm, có thể tại hội nghị APEC ở Seoul. Các nội dung có thể bao gồm: giải quyết vấn đề TikTok, dỡ bỏ hạn chế mua đậu tương Mỹ, và giảm thuế liên quan đến fentanyl.

Tuy nhiên, những yêu cầu mang tính cốt lõi từ Washington, như việc Trung Quốc phải điều chỉnh mô hình kinh tế, giảm phụ thuộc vào xuất khẩu được nhà nước trợ giá, có thể mất nhiều năm mới xử lý được.

Sức ép từ dầu mỏ Nga

Ngoài TikTok, Bộ Tài chính Mỹ cho biết vòng đàm phán ở Madrid còn bàn tới hợp tác chống rửa tiền, đặc biệt là ngăn chặn việc Trung Quốc xuất khẩu công nghệ hỗ trợ Nga trong cuộc xung đột tại Ukraine.

Trước đó, ông Bessent kêu gọi các nước G7 áp thuế mạnh tay đối với hàng hóa nhập từ Trung Quốc và Ấn Độ – những quốc gia vẫn mua dầu Nga. Mỹ đã áp thêm 25% thuế với hàng hóa Ấn Độ nhưng chưa áp động thái tương tự với Trung Quốc.

Tây Ban Nha – “bàn đàm phán mới” cho đối thoại quốc tế

Việc Madrid được chọn làm địa điểm cho vòng đàm phán lần này được xem là minh chứng cho tham vọng của Tây Ban Nha trong vai trò trung gian ngoại giao. Ngoài ra, đây cũng là cơ hội để Tây Ban Nha củng cố quan hệ với Mỹ trong bối cảnh trước đó hai bên có nhiều bất đồng, đặc biệt liên quan đến chính sách quốc phòng và lập trường với xung đột Trung Đông.