Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung đẩy chuỗi cung ứng toàn cầu đến giới hạn

Dữ liệu mới từ GEP cho thấy cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung khiến chuỗi cung ứng toàn cầu rơi vào tình trạng biến động nghiêm trọng. Tình trạng tích trữ hàng, sụt giảm sản xuất và những thay đổi địa chính trị đang định hình lại bức tranh thương mại toàn cầu.

Thỏa thuận tạm thời – Khoảng lặng ngắn ngủi giữa cơn bão

Khi Mỹ và Trung Quốc đạt được một thỏa thuận tạm dừng áp thuế, nhiều người hy vọng đây sẽ là bước đệm cho sự ổn định. Thế nhưng, theo ông John Piatek, Phó Chủ tịch tư vấn tại GEP, thực tế lại không mấy khả quan.

“Nhu cầu sản xuất tại Trung Quốc đang lao dốc, còn doanh nghiệp Mỹ thì vội vã tích trữ nguyên liệu – như một phản xạ phòng vệ trước rủi ro thuế quan,” ông chia sẻ.

Chuỗi cung ứng toàn cầu: căng như dây đàn

Chỉ số Biến động Chuỗi Cung Ứng Toàn Cầu của GEP – được tổng hợp từ khảo sát hơn 27.000 doanh nghiệp mỗi tháng – ghi nhận những biến động mạnh chưa từng thấy.

Tình trạng thiếu hụt nguồn cung, chi phí vận chuyển tăng cao, hàng tồn kho chất đống và đơn hàng tồn đọng đang khiến các chuỗi cung ứng ở cả hai bờ Thái Bình Dương chao đảo.

Châu Á & Bắc Mỹ: Kẻ tích trữ, người cắt giảm

Dữ liệu tháng 4 ghi nhận hình ảnh đối lập rõ rệt:

Tại Bắc Mỹ, các doanh nghiệp ồ ạt dự trữ nguyên liệu, tạo ra đỉnh tăng trưởng bất thường – giống như “hình cây gậy khúc côn cầu”.

Ở châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, hoạt động mua sắm nguyên vật liệu giảm xuống mức thấp nhất kể từ cuối năm 2023 – một chỉ dấu cho thấy lo ngại về nhu cầu giảm và khan hiếm nguồn cung trong tương lai.

Châu Âu: điểm sáng mong manh

Trong khi Bắc Mỹ và châu Á chật vật đối phó, châu Âu lại hé lộ vài tia hy vọng.

Đức và Pháp đang ghi nhận mức sử dụng công suất sản xuất tăng trở lại sau một năm ảm đạm.

Riêng Anh, dù là quốc gia đầu tiên ký thỏa thuận thương mại sơ bộ với Mỹ, lại đang chứng kiến hoạt động nhà cung cấp rơi xuống gần mức thấp nhất trong 20 năm.

Tuy nhiên, chuyên gia cảnh báo rằng nếu căng thẳng thương mại leo thang trở lại, sự phục hồi này có thể tan biến rất nhanh.

Năng lực dư thừa và sự dịch chuyển thầm lặng

Ở châu Á, các nền kinh tế như Trung Quốc, Đài Loan và Hàn Quốc đang đối mặt với tình trạng dư thừa công suất sản xuất – hệ quả của việc đơn hàng quốc tế sụt giảm và nhu cầu trong nước yếu đi.

Trong khi đó, một sự dịch chuyển thầm lặng đang diễn ra trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đông Nam Á và Nam Á – những điểm đến mới

Theo ông Stephen Edwards, CEO cảng biển Port of Virginia (Mỹ), các trung tâm sản xuất mới đang dần lộ diện:

“Ấn Độ, Việt Nam và châu Âu là những thị trường tăng trưởng nhanh nhất của chúng tôi trong 4 năm qua.”

Trong khi lượng hàng hóa từ Trung Quốc giậm chân tại chỗ, các quốc gia Đông Nam Á và Nam Á lại trỗi dậy mạnh mẽ, báo hiệu một kỷ nguyên chuỗi cung ứng đa dạng và ít phụ thuộc hơn.

Kết luận: Một thế giới không còn phụ thuộc vào một điểm đến duy nhất

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung không chỉ là những dòng thuế, mà là một cú hích lớn khiến thế giới nhận ra sự mong manh của chuỗi cung ứng toàn cầu.

Dù tạm thời có những thỏa thuận làm dịu tình hình, xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng, giảm phụ thuộc vào Trung Quốc và hướng về Đông Nam Á, Nam Á hay châu Âu đang diễn ra từng ngày – âm thầm nhưng chắc chắn.

Giữ vững lợi thế đầu tư với những cập nhật thị trường liên tục từ InfoFinance – hãy theo dõi ngay hôm nay.