Mỹ tiến gần hơn tới khung pháp lý minh bạch cho crypto, CFTC giữ vai trò trung tâm

Thượng viện Mỹ vừa giới thiệu dự thảo khung pháp lý đầu tiên cho thị trường crypto, trao quyền giám sát giao dịch spot cho CFTC và xác định rõ ràng ranh giới giữa hai cơ quan quản lý tài chính lớn nhất nước Mỹ – SEC và CFTC.

Bước ngoặt trong nỗ lực xây dựng khung pháp lý cho tài sản số tại Mỹ

Ngày 11/11, Ủy ban Nông nghiệp Thượng viện Hoa Kỳ đã chính thức công bố bản dự thảo khung pháp lý quản lý thị trường crypto, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong quá trình xác lập ranh giới giám sát giữa hai cơ quan quyền lực nhất của Mỹ trong lĩnh vực tài chính – Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) và Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai (CFTC).

Dự luật, có tên tạm gọi là “Đạo luật Cấu trúc Thị trường Hàng hóa Kỹ thuật số”, được giới thiệu bởi Thượng nghị sĩ John Boozman (Đảng Cộng hòa – Arkansas) và Cory Booker (Đảng Dân chủ – New Jersey) – hai nhân vật có tầm ảnh hưởng trong chính sách nông nghiệp và tài chính của Quốc hội Mỹ.
Đáng chú ý, đây là dự thảo lưỡng đảng hiếm hoi, thể hiện quyết tâm chung của cả hai phe trong việc thiết lập một khung pháp lý rõ ràng và thống nhất cho thị trường tài sản số – lĩnh vực đang phát triển nhanh hơn khả năng kiểm soát của hệ thống luật hiện hành.

CFTC được trao quyền giám sát trực tiếp giao dịch crypto spot

Theo nội dung dự thảo, CFTC sẽ được trao quyền quản lý trực tiếp đối với các hoạt động giao dịch crypto spot, đồng thời xác lập ranh giới rõ ràng giữa quyền hạn của CFTC và SEC.
Cụ thể, CFTC sẽ giám sát các “tài sản kỹ thuật số dạng hàng hóa” (digital commodities) – tức những loại token có thể giao dịch ngang hàng (peer-to-peer) trên blockchain công khai, không cần trung gian, ví dụ như Bitcoin (BTC), Litecoin (LTC) hoặc các token hoạt động theo cơ chế Proof-of-Work.

Động thái này được kỳ vọng sẽ giải quyết dứt điểm xung đột kéo dài nhiều năm giữa hai cơ quan quản lý.
Trong khi SEC luôn khẳng định phần lớn token hiện nay là chứng khoán và do đó thuộc phạm vi quản lý của họ, CFTC lại cho rằng nhiều tài sản số có tính chất hàng hóa tương tự như kim loại quý hay năng lượng.

Thượng nghị sĩ John Boozman nhấn mạnh:

“CFTC là cơ quan phù hợp nhất để điều tiết thị trường crypto dạng hàng hóa. Quốc hội cần hành động sớm để mang lại sự rõ ràng, bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy đổi mới có trách nhiệm.”

Trong khi đó, Cory Booker khẳng định dự thảo này sẽ trao cho CFTC quyền giám sát mới đối với thị trường crypto spot, thiết lập các biện pháp bảo vệ nhà đầu tư và đảm bảo cơ quan này được cung cấp đầy đủ nguồn lực và nhân sự để bắt kịp tốc độ phát triển của ngành.

Hướng tới một khung pháp lý thống nhất cho tài sản số tại Mỹ

Bản dự thảo của Ủy ban Nông nghiệp được xem là phiên bản mở rộng và đối trọng với Đạo luật “Clarity for Digital Tokens” mà Hạ viện đã thông qua hồi tháng 7.
Song song đó, Ủy ban Ngân hàng Thượng viện (Senate Banking Committee) cũng đang phát triển phần dự luật riêng cho chứng khoán kỹ thuật số, với mục tiêu hợp nhất hai bộ luật này thành “Đạo luật Cấu trúc Thị trường Tài sản Số Toàn diện” trong thời gian tới.

Nếu được thông qua, hai khung quy định này sẽ đánh dấu lần đầu tiên Mỹ có hệ thống pháp lý thống nhất cho tài sản số, giúp điều phối hiệu quả giữa thị trường hàng hóa kỹ thuật số và thị trường chứng khoán số.

Những vấn đề còn “bỏ ngỏ” trong dự thảo

Dù được xem là bước tiến quan trọng, bản dự thảo dài 155 trang này vẫn chứa nhiều phần nội dung chưa đạt được đồng thuận giữa hai đảng – thể hiện qua các đoạn văn để trong ngoặc vuông.
Một số điểm tranh cãi nổi bật gồm:

Phân định ranh giới giám sát: Làm thế nào để xác định tài sản nào thuộc thẩm quyền của CFTC, tài sản nào thuộc SEC – đặc biệt là các token lai giữa hàng hóa và chứng khoán.

Cơ chế tài chính cho CFTC: Dự thảo đề xuất cho phép cơ quan này thu phí trực tiếp từ các tổ chức crypto được cấp phép nhằm bổ sung ngân sách. Tuy nhiên, đề xuất này gây tranh cãi khi CFTC chỉ có khoảng 543 nhân sự, so với hơn 4.200 người tại SEC.

Lo ngại xung đột lợi ích: Một số nghị sĩ Đảng Dân chủ bày tỏ quan ngại về mối quan hệ tài chính của cựu Tổng thống Donald Trump và gia đình trong lĩnh vực crypto, với các dự án như World Liberty Financial (DeFi và stablecoin) và American Bitcoin Mining, được Bloomberg ước tính mang lại hơn 620 triệu USD doanh thu.

Những vấn đề này phản ánh tính nhạy cảm chính trị của việc xây dựng khung pháp lý cho crypto tại Washington, dù cả hai đảng đều thừa nhận sự cần thiết của một hệ thống giám sát minh bạch.

Tác động tiềm năng đối với thị trường crypto tại Mỹ

Nếu được thông qua, dự luật này sẽ tạo bước ngoặt lịch sử cho thị trường crypto Mỹ – lần đầu tiên hợp pháp hóa hoạt động giao dịch crypto spot dưới sự giám sát trực tiếp của CFTC.
Điều này có thể chấm dứt tình trạng “vùng xám pháp lý” kéo dài nhiều năm qua, vốn khiến dòng vốn và doanh nghiệp Mỹ chảy ra nước ngoài.

Theo khung mới, các sàn giao dịch và tổ chức phát hành token sẽ có lộ trình tuân thủ minh bạch, thay vì hoạt động dựa trên các quy định mơ hồ.
Nhà đầu tư cũng sẽ được bảo vệ tốt hơn trước các hành vi gian lận, thao túng thị trường hoặc các sàn offshore không được cấp phép.

CFTC cho biết cơ quan này đang làm việc với các sàn giao dịch được cấp phép để sớm triển khai giao dịch crypto spot có ký quỹ và đòn bẩy ngay trong tháng 12 tới – được xem là bước tiến lớn nhất của CFTC trong nhiều năm nhằm hợp pháp hóa hoàn toàn hoạt động giao dịch crypto trong nước.

Động thái này có thể thu hút mạnh dòng vốn tổ chức đang đứng ngoài quan sát do lo ngại rủi ro pháp lý, đồng thời củng cố vị thế của Mỹ như một trung tâm tài chính toàn cầu trong kỷ nguyên tài sản số.

Thách thức vẫn còn phía trước

Dù nhận được sự ủng hộ từ cộng đồng crypto và nhiều tập đoàn công nghệ, dự luật vẫn sẽ đối mặt với quá trình lập pháp phức tạp.
Nó cần được thông qua cả hai viện Quốc hội, trong khi nhiều ưu tiên chính trị và yếu tố bầu cử có thể làm chậm tiến trình.

Ngay cả khi được thông qua, các cơ quan quản lý vẫn cần soạn thảo chi tiết quy định hướng dẫn, bao gồm tiêu chí phân loại token, cơ chế lưu ký tài sản, và yêu cầu vốn tối thiểu – những vấn đề có thể mất nhiều tháng, thậm chí nhiều năm để hoàn thiện.

Tuy vậy, việc Thượng viện công bố dự thảo lưỡng đảng này được xem là một cột mốc quan trọng, thể hiện chuyển biến rõ rệt trong tư duy của giới lập pháp Mỹ – từ thái độ dè dặt sang tiếp cận thực tế và định hướng phát triển bền vững hơn cho ngành tài sản số.

Triển vọng: Mỹ tiến gần hơn tới khung pháp lý minh bạch cho tài sản số

Việc công bố dự luật này đánh dấu bước tiến rõ ràng nhất của Washington trong quá trình hợp pháp hóa và hội nhập tài sản số vào hệ thống tài chính truyền thống.
Bằng cách phân định rõ quyền hạn giữa SEC và CFTC, các nhà lập pháp Mỹ đang hướng tới mục tiêu bảo vệ nhà đầu tư mà vẫn khuyến khích đổi mới công nghệ – điều mà nhiều quốc gia như Liên minh châu Âu (EU) hay Singapore đã thực hiện thành công.

Nếu Quốc hội Mỹ đạt được sự đồng thuận trong việc hợp nhất khung quản lý này, Hoa Kỳ có thể một lần nữa khẳng định vai trò tiên phong trên bản đồ tài chính toàn cầu, thu hút cả dòng vốn tổ chức và các doanh nghiệp fintech quay trở lại thị trường nội địa.

Câu hỏi thường gặp

1. Dự luật mới của Thượng viện Mỹ hướng tới mục tiêu gì?
→ Dự luật nhằm xác lập ranh giới giám sát giữa SEC và CFTC, đồng thời trao quyền trực tiếp cho CFTC giám sát giao dịch crypto spot và định danh tài sản số.

2. Vì sao vai trò của CFTC lại được nhấn mạnh?
→ CFTC được xem là cơ quan có chuyên môn phù hợp để quản lý các tài sản kỹ thuật số dạng hàng hóa, đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ người tiêu dùng.

3. Dự luật này sẽ tác động thế nào tới thị trường crypto Mỹ?
→ Nó giúp giảm rủi ro pháp lý, thu hút nhà đầu tư tổ chức và đưa crypto vào khuôn khổ pháp lý chính thức – điều kiện cần cho sự phát triển bền vững.

4. Khi nào dự luật có thể được thông qua?
→ Hiện dự thảo vẫn trong giai đoạn đầu thảo luận. Giới quan sát kỳ vọng tiến trình có thể được đẩy nhanh trong năm 2026 nếu đạt đồng thuận lưỡng đảng.