Thông tin gây bất ngờ về ông lớn xe điện: Tesla

Tập trung vào tăng trưởng sản xuất nhưng đừng bỏ lỡ bức tranh toàn cảnh.

Công ty tiên phong về xe điện (EV) Tesla (TSLA -0,32%) đã có một năm 2022 đầy khó khăn. Sau khi phát triển thành một trong những công ty lớn nhất thế giới vào năm 2021 với mức vốn hóa thị trường hơn 1 nghìn tỷ USD, công ty đã sụt giảm giá trị hơn 50% vào năm ngoái. Nhưng xu hướng giảm của cổ phiếu đã bắt đầu đảo ngược nhanh chóng vào tháng đầu tiên của năm 2023. Sau khi Tesla báo cáo thu nhập quý IV khả quan vào ngày 25 tháng 1 và đưa ra một triển vọng lạc quan, cổ phiếu của hãng đã tăng hơn 20% trong 2 ngày giao dịch tiếp theo.

Từ đầu năm tới nay, cổ phiếu của công ty xe điện này đã tăng khoảng 40% đưa giá trị công ty trở lại mức vốn hóa thị trường hơn 500 tỷ USD.

Hiện Tesla dự kiến sản lượng xe điện của mình sẽ tăng trưởng trở lại vào năm 2023. Nhưng điều đó không có nghĩa là nên mua cổ phiếu vào lúc này. Bài viết sau đây sẽ phân tích những lý do còn thiếu để phe Mua Tesla chiếm ưu thế hay thậm chí là khiến cổ phiếu Tesla nhảy vọt trong năm 2023.

Q4: Không có bất ngờ lớn

Tesla đã báo cáo kết quả Q4 vững chắc nếu không có gì đáng ngạc nhiên. Doanh thu đạt 24,3 tỷ đô la, tăng 37% so với năm trước. Tăng trưởng thu nhập ròng thậm chí còn lớn hơn 59% đạt 3,7 tỷ đô la. Công ty đã nhanh chóng mở rộng quy mô sản xuất trong vài năm qua và bắt đầu tạo ra tỷ suất lợi nhuận ấn tượng đối với một nhà sản xuất ô tô.

Trong cả năm 2022, thu nhập ròng của Tesla là 12,6 tỷ USD trên doanh thu 81,5 tỷ USD, biến tỷ suất lợi nhuận ròng đạt 15,4%. Con số này cao hơn nhiều so với các công ty cùng ngành, một lý do chính khiến các nhà đầu tư đặt cược vào khả năng cổ phiếu tăng giá. Tesla đã đạt được mức lợi nhuận cao này nhờ chi tiêu ít hơn đối với các đối thủ cạnh tranh cho nghiên cứu và phát triển; Tesla cũng tính giá cao cho hầu hết các sản phẩm của mình. 

Công ty dự báo sản lượng xe sản xuất trong năm 2023 là 1,8 triệu xe, tăng từ 1,37 triệu vào năm 2022. Tuy nhiên Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk cho biết trong cuộc gọi hội nghị Q4 rằng sản lượng có thể đạt 2 triệu nếu không có trục trặc lớn nào. Thông tin này đã khiến nhiều nhà đầu tư phấn kích. Nhưng điều này không giải quyết được vấn đề chính của Tesla vào lúc này: duy trì nhu cầu đối với các phương tiện của mình trong khi đưa ra được một mức định giá có lãi.

Thu nhập ròng của Tesla (12 tháng gần nhất). Dữ liệu theo Ycharts

Nguồn cung hạn chế trên thị trường ô tô vào năm 2021 và đầu năm 2022 đã cho phép Tesla tăng giá sản phẩm đáng kể, dẫn đến việc mở rộng biên lợi nhuận. Công ty cũng được hưởng lợi từ các hợp đồng cũ về nguyên liệu sản xuất như lithium, niken và coban, khiến giá mua vào thấp hơn.

Tuy nhiên, tất cả những yếu tố khiến việc mở rộng biên lợi nhuận của Tesla một cách nhanh chóng, đang dần biến mất. Kể từ mức cao nhất vào tháng 8, giá của một chiếc Tesla đã qua sử dụng đã bắt đầu giảm mạnh và hiện ở mức khoảng 51.000 USD. Thực tế này có thể ảnh hưởng tới nhu cầu mua xe Tesla mới với giá cao hơn. Để thúc đẩy nhu cầu, Tesla đã hạ giá bán sản phẩm từ 5% đến 20% vào đầu tháng 1. Công ty cũng đang đối phó với giá cả đầu vào tăng vọt, với các mặt hàng như lithium tăng đáng kể trong vài năm qua. Tesla vừa ký một hợp đồng mua lithium mới, bao gồm giá dựa trên thị trường, hợp đồng này sẽ bắt đầu hiển thị trên báo cáo thu nhập của hãng trong vài quý tới. Đây sẽ không phải một thông tin tốt.

Ngoài việc giảm giá bán và chi phí hàng hóa tăng, Tesla có khả năng bị ảnh hưởng bởi mức tăng trưởng tiền lương trung bình theo giờ trên khắp nước Mỹ. Hãy tính tới tất cả các yếu tố này lại và tỷ suất lợi nhuận của Tesla có thể sẽ thấp hơn nhiều. Bạn có thể thấy điều đó trong tỷ suất lợi nhuận gộp của công ty, đã giảm xuống 25,9% trong Quý 4 so với mức cao nhất là 32,9% vào Quý 1 năm 2022. Điều này sẽ chỉ tiếp tục sau đợt giảm giá mới nhất của công ty. Nếu tỷ suất lợi nhuận gộp giảm xuống gần 20%, công ty sẽ gần như không thể duy trì tỷ suất lợi nhuận ròng 15%.

Tỷ suất lợi nhuận quan trọng hơn nhiều so với tăng trưởng sản xuất. Nếu Tesla tiếp tục con đường nén biên này, thu nhập của họ vào năm 2023 sẽ thấp hơn nhiều so với năm 2022.

Cổ phiếu được định giá quá cao

Tesla đã ban hành hướng dẫn với mức sản xuất 1,8 triệu xe vào năm 2023, tăng khoảng 30% so với năm 2022. Công ty khó có thể tăng giá xe mới do giá xe cũ đang giảm -- giá xe cũ thấp hơn hầu như luôn buộc nhà sản xuất để giảm giá xe mới. Ngoài ra áp lực cũng tới từ việc các đối thủ cạnh tranh đang giảm giá bán sản phẩm. Với giá bán thấp hơn từ 10% đến 20%, mức tăng trưởng sản xuất này vẫn có thể khiến doanh thu của Tesla tăng từ 80 tỷ USD năm ngoái lên 100 tỷ USD năm nay. Đây có phải tin tốt không? Không hẳn.

Nếu tỷ suất lợi nhuận ròng của Tesla giảm xuống khoảng 10% vào năm 2023, công ty sẽ đạt 10 tỷ đô la thu nhập trên 100 tỷ đô la doanh thu hàng năm. Mức này thấp hơn mức thu nhập 12,6 tỷ đô la của công ty vào năm 2022. Và tất cả các dấu hiệu đều cho thấy giả thuyết này có thể xảy ra, với giá xe thấp hơn và chi phí đầu vào cao hơn.

Với mức vốn hóa thị trường là 550 tỷ đô la (tương đương với giá cổ phiếu hiện tại), 10 tỷ đô la thu nhập ròng sẽ mang lại cho cổ phiếu của Tesla tỷ lệ giá trên thu nhập là 55 - gần gấp 3 lần mức trung bình của thị trường hiện tại. Thu nhập giảm và tỷ lệ giá trên thu nhập là 55 chính là công thức dẫn đến lợi nhuận cổ phiếu thảm hại, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp trưởng thành hơn như Tesla. Thông thường, cổ phiếu các công ty sản xuất ô tô thường giao dịch với mức P/E dưới 10. Nếu Tesla không thể tăng thu nhập với tốc độ cao như trước đây, các cổ đông sẽ gặp bất lợi lớn vì cổ phiếu có thể sẽ bắt đầu giao dịch ngang hàng với các đối thủ cạnh tranh.

Trừ khi Elon Musk có một bất ngờ khác, hiện cổ phiếu của Tesla vẫn đang ở một vị trí bấp bênh, bất kể công ty có tăng sản lượng nhanh ra sao trong năm 2023.

Huân Hà - theo fool